De Mabinogion

Iedereen wiens ogen beginnen te glanzen bij het horen van boektitels (of filmtitels voor de minder geletterden onder ons :-)) als Harry Potter, Lord of the Rings, The Chronicles of Prydain, Game of Thrones, Taran en de Toverketel, enz. ... zou zich eens moeten verdiepen in de Mabinogion. Schrijvers als Tolkien wisten heel goed waar ze de mosterd moesten gaan halen. Met zijn levensechte personages, onvoorspelbare plotwendingen en soms heerlijk bizarre figuren zoals een vrouw die gemaakt is van bloemen of een koning die zo groot is dat hij zomaar de zee kan oversteken, is de Mabinogion niet voor niets één van de schatten uit de Middeleeuwen.


De Mabinogion is een verzameling epische verhalen die meer dan duizend jaar geleden in Wales werden doorgegeven van gemeenschap naar gemeenschap, van generatie op generatie. Niemand weet precies wie ze heeft geschreven, of beter gezegd: uitgevonden, want in die mistige tijden bestond er enkel een orale traditie en van boeken was nog lang geen sprake. Doordat ze werden verteld, evolueerden en veranderden ze met de tijd. Het is pas toen ze ergens in de 14de eeuw werden neergeschreven dat ze onveranderd bleven.

Gelukkig werden ze neergeschreven, anders waren ze voor ons verloren gegaan. Het is te danken aan een rijke Welsh familie die de literatuur en kunsten patroneerde, dat de Mabinogi werden opgetekend. Manuscripten waren duur en kostbaar. De Mabinogion was voor hen een bron van prestige! In tegenstelling tot wat toen gebruikelijk was, werden de verhalen ook niet in het Latijn neergepend maar in het Middle-Welsh.

Maar zelfs toen werden ze nog voorgelezen door een verteller, “The One Who Knows”. In een maatschappij zonder schrift was deze persoon belangrijk. De Mabinogion zit vol Keltische mythologie, magie, de geschiedenis van Wales, verwijzingen naar bestaande landmarks in het Welsh landschap (die er door de verteller werden ingeweven om het verhaal aannemelijker te maken voor het publiek), enz. ... De verteller bewaakte als het ware de kennis van waar de Welsh als volk voor stonden. De Mabinogion laat hun visie op de wereld zien, met bomen die goddelijk waren en een code of conduct, een set van gedragsregels zoals vriendschap, hulpvaardigheid, enz; ... die via de verhalen werd meegegeven en die liet zien welk gedrag als OK werd beschouwd om als  gemeenschap samen te kunnen leven.

De Mabinogion bestaat uit elf verhalen die zijn geordend in vier “takken”. Elk van die takken is genoemd naar een grote held: Pwyll, Branwen, Manawydan en Math. Daarnaast voegde de vertaalster er nog een paar losse verhalen bij en een aantal Arthursagen.


Arthur en zijn krijgers jagen op het magische everzwijn Twrch Trwyth.
Die vertaalster is Lady Charlotte Guest, de aristocratische Engelse vrouw van een rijke Welsh fabriekseigenaar. Zij was zeer belezen en sprak meerdere talen. Het eerste wat ze deed na haar huwelijk was Welsh leren. Via haar brede interesse voor cultuur en meer specifiek de cultuur van haar adoptieland, kwam ze de Mabinogion tegen. Die was tegen de 17de eeuw volledig in de vergetelheid geraakt.

Met de Romantiek in de 18de eeuw, kwam ook het nationalisme en daarmee ook de interesse voor de eigen geschiedenis, de folklore en de taal. Voor het eerst werden er weer kranten in het Welsh gelezen. De meeste Britten vonden de regionale culturen zoals die van de Welsh minderwaardig, maar daar was Lady Charlotte het niet mee eens. En dus vertaalde ze de Mabinogion naar het Engels. Ze vroeg daarbij de hulp van twee geleerde heren, Thomas Price en John Jones, waarna iedereen dacht dat zij eigenlijk achter de vertaling zaten. Maar wij weten ondertussen beter.


In één van de Arthurlegenden in de Mabinogion wordt verteld over twee vechtende draken. De witte draak zou staan voor Engeland en de rode voor Wales. Die rode draak siert nog altijd de vlag van Wales.
Het was de tijd dat de grote epische verhalen uit de oudheid werden herontdekt en heruitgegeven: de Siegfriedsage, Beowulf, enz. ... In tegenstelling tot veel van deze klassieke werken is de Mabinogion niet in dichtvorm geschreven, zodat hij altijd een beetje in het verdomhoekje is blijven zitten. Vooral de verhalen over Arthur werden populair en veroverden stormenderwijs heel Europa. Lady Chralotte’s opzet was geslaagd: de Welsh mochten terecht fier zijn op hun afkomst. Waren Wales en zijn grote koning Arthur niet de bakermat van de Europese cultuur?

De Victorianen die de schoonheid van hun eigen land herontdekten, sloten de Mabinogion in hun hart: de magie van de verhalen, de herkenbaarheid van het Britse landschap met kastelen en valleien en staande stenen die er na al die duizenden jaren nog altijd staan ...

Meer info:
http://www.mabinogion.info/index.html
http://prydain.wikia.com/wiki/Mabinogion
http://www.lundyisleofavalon.co.uk/texts/welsh/

Reacties

Populaire posts van deze blog

De heksenrunen

Zuiverende eitjes: egg cleansing

De numerologie van je heksennaam