Een paleis om in te dromen
Vrijdag reden mijn liefste en ik naar Valence in het zuiden van Frankrijk voor het trouwfeest van mijn nichtje. Omdat de ceremonie pas begon in de namiddag, besloten we in de voormiddag nog een stapje in de wereld te zetten in plaats van op onze hotelkamer te wachten tot het tijd was. En dus brachten we een bezoekje aan het Palais Idéal in Hauterives, een dik half uur rijden van Valence.
Het Palais Idéal is het levenswerk van Ferdinand Cheval. De man ging maar tot zijn twaalfde naar school, werd daarna bakker en uiteindelijk postbode. “Facteur rural” heette dat in die tijd – we spreken mid negentiende eeuw – want de postbode bracht zijn tijd niet door in één enkel dorp maar was verantwoordelijk voor een hele lijst dorpen in de regio, en dat in een tijd dat er nog geen auto’s bestonden. Facteur Cheval deed elke dag trouw zijn ronde van 43 kilometer. Jawel, drie-en-veertig kilometer, elke dag, winter en zomer, of het nu slecht weer was of niet.
Tijdens zijn lange rondes was er tijd zat om na te denken. Het was de tijd dat postkaarten populair werden en die foto’s van verre bestemmingen en exotische mensen en dieren spraken tot zijn verbeelding! Hij droomde zichzelf een exotisch paleis vol even exotische bewoners bij elkaar.
In 1879 – hij was toen 43 jaar – struikelde hij tijdens zo’n dagdroom op zijn ronde over een bizarre steen. Hij vond die zo speciaal dat hij hem in zijn zak stak. Dat was het begin van een avontuur dat 33 jaar zou duren. In zijn moestuin begon hij te bouwen aan zijn gedroomde paleis, gïnspireerd door de natuur, de exotische postkaarten en de eerste geïllustreerde magazines die hij rondbracht. Dat deed hij met de stenen die hij onderweg op zijn ronde opraapte. Overdag bracht hij de post rond, na zijn werk ’s avonds en ’s nachts bouwde hij aan zijn paleis. En dat 33 jaar lang. We vroegen ons meteen af wat zijn vrouw van zijn hobby had gevonden :-)
Of het nu gaat om een tuin vol cementen dinosaurussen, een middeleeuws kasteel of een ideaal paleis, ik sta altijd vol bewondering voor mensen die zo gepassioneerd en gedreven blijven doorgaan, ook al beschouwen de mensen hen op z’n minst excentriek. Die gedrevenheid is wat aan de basis ligt van het succes van Microsoft, Facebook en andere giganten. Met kunst is het misschien een ander onderwerp, maar in se is Ferdinand Cheval even enthousiast als Bill Gates en kompanen. Zijn dorpsgenoten beschouwden hem als de dorpsgek :-) maar dat werd wel anders toen de groten der aarde naar Hauterives kwamen afgezakt om te komen kijken naar dat wonderbaarlijke bouwsel van Facteur Cheval. Vanaf 1905 waren er regelmatig bezoekers te gast in de moestuin van de postbode en hij leidde ze allemaal persoonlijk rond. In 1912 was zijn bouwwerk eindelijk af. Hij had er 33 jaar, 10.000 dagen, aan gewerkt.
Voor zijn paleis gebruikte hij alleen maar natuurlijke materialen: de stenen die hij overal opraapte en schelpen die hij door zijn neef uit Bordeaux liet opsturen. Het enige dat niet natuurlijk is, is de cement die de stenen bij elkaar houdt en de stalen structuur die er soms onder zit (en die jammer genoeg niet bewerkt werd om roesten tegen te gaan, wat de restauratie aanzienlijk bemoeilijkt).
Hij bevolkte het met mythologische en historische wezens, dieren, figuren uit de Bijbel, goden en godinnen, reuzen en feeën, gebouwen uit alle hoeken van de wereld enz. ... Overal waar je kijkt, valt er iets te ontdekken. De bron des levens, Adam en Eva, de boom der wijsheid uit het paradijs, een Egyptishe tempel en een moskee, olifanten, Vercingetorix, César en Archimedes, ... en alles netjes aangeduid door Cheval zelf die zijn paleis van opschriften voorzag met eenn bizarre maar perfecte combinatie van dromerige stukjes gedichten en droge facts & figures.
Zo bouwde hij een uniek kunstwerk bij elkaar dat dadaïstische en andere grote kunstenaars als Picasso, Dali en vele anderen inspireerde. In 1969 klasseerde André Malraux, zelf kunstenaar maar toen Frans minister van cultuur, het Palais Idéal als nationaal monument omdat hij het beschouwde als de enige uiting van naiëve architectuur in Frankrijk, zeer tegen de zin van de gevestigde orde die zo’n zelfgebouwd chaotische tempel maar niks vond.
Hoe vergisten ze zich! Wat een fantastisch bouwsel! Je kan er uren naar kijken en doorheen lopen en overal aankomen en elke keer iets nieuws ontdekken. Facteur Cheval wist dat zelf ook en bouwde aan de oostkant een uitkijkplatformpje in zijn tuin, zodat je je ogen de vrije loop kon laten en de hele oostelijke gevel in zijn totaliteit kon bewonderen.
Ik heb altijd veel respect voor van die zotten – ik kan het niet anders noemen :-) - die stug maar gestaag doorgaan omdat ze een idee in hun hoofd hebben en blijven doorgaan tot ze dat idee hebben verwerkelijkt. Mijn liefste rolde weer met zijn ogen. Hij vindt dat het chaotische creatieve genie dat in al die mensen zit ook een beetje in mij zit. Ik hoop dat dat waar is: hij ziet alleen de chaos, ik het creatieve genie :-)
Meer informatie:
Het Palais Idéal is het levenswerk van Ferdinand Cheval. De man ging maar tot zijn twaalfde naar school, werd daarna bakker en uiteindelijk postbode. “Facteur rural” heette dat in die tijd – we spreken mid negentiende eeuw – want de postbode bracht zijn tijd niet door in één enkel dorp maar was verantwoordelijk voor een hele lijst dorpen in de regio, en dat in een tijd dat er nog geen auto’s bestonden. Facteur Cheval deed elke dag trouw zijn ronde van 43 kilometer. Jawel, drie-en-veertig kilometer, elke dag, winter en zomer, of het nu slecht weer was of niet.
Tijdens zijn lange rondes was er tijd zat om na te denken. Het was de tijd dat postkaarten populair werden en die foto’s van verre bestemmingen en exotische mensen en dieren spraken tot zijn verbeelding! Hij droomde zichzelf een exotisch paleis vol even exotische bewoners bij elkaar.
In 1879 – hij was toen 43 jaar – struikelde hij tijdens zo’n dagdroom op zijn ronde over een bizarre steen. Hij vond die zo speciaal dat hij hem in zijn zak stak. Dat was het begin van een avontuur dat 33 jaar zou duren. In zijn moestuin begon hij te bouwen aan zijn gedroomde paleis, gïnspireerd door de natuur, de exotische postkaarten en de eerste geïllustreerde magazines die hij rondbracht. Dat deed hij met de stenen die hij onderweg op zijn ronde opraapte. Overdag bracht hij de post rond, na zijn werk ’s avonds en ’s nachts bouwde hij aan zijn paleis. En dat 33 jaar lang. We vroegen ons meteen af wat zijn vrouw van zijn hobby had gevonden :-)
Of het nu gaat om een tuin vol cementen dinosaurussen, een middeleeuws kasteel of een ideaal paleis, ik sta altijd vol bewondering voor mensen die zo gepassioneerd en gedreven blijven doorgaan, ook al beschouwen de mensen hen op z’n minst excentriek. Die gedrevenheid is wat aan de basis ligt van het succes van Microsoft, Facebook en andere giganten. Met kunst is het misschien een ander onderwerp, maar in se is Ferdinand Cheval even enthousiast als Bill Gates en kompanen. Zijn dorpsgenoten beschouwden hem als de dorpsgek :-) maar dat werd wel anders toen de groten der aarde naar Hauterives kwamen afgezakt om te komen kijken naar dat wonderbaarlijke bouwsel van Facteur Cheval. Vanaf 1905 waren er regelmatig bezoekers te gast in de moestuin van de postbode en hij leidde ze allemaal persoonlijk rond. In 1912 was zijn bouwwerk eindelijk af. Hij had er 33 jaar, 10.000 dagen, aan gewerkt.
Voor zijn paleis gebruikte hij alleen maar natuurlijke materialen: de stenen die hij overal opraapte en schelpen die hij door zijn neef uit Bordeaux liet opsturen. Het enige dat niet natuurlijk is, is de cement die de stenen bij elkaar houdt en de stalen structuur die er soms onder zit (en die jammer genoeg niet bewerkt werd om roesten tegen te gaan, wat de restauratie aanzienlijk bemoeilijkt).
Hij bevolkte het met mythologische en historische wezens, dieren, figuren uit de Bijbel, goden en godinnen, reuzen en feeën, gebouwen uit alle hoeken van de wereld enz. ... Overal waar je kijkt, valt er iets te ontdekken. De bron des levens, Adam en Eva, de boom der wijsheid uit het paradijs, een Egyptishe tempel en een moskee, olifanten, Vercingetorix, César en Archimedes, ... en alles netjes aangeduid door Cheval zelf die zijn paleis van opschriften voorzag met eenn bizarre maar perfecte combinatie van dromerige stukjes gedichten en droge facts & figures.
Zo bouwde hij een uniek kunstwerk bij elkaar dat dadaïstische en andere grote kunstenaars als Picasso, Dali en vele anderen inspireerde. In 1969 klasseerde André Malraux, zelf kunstenaar maar toen Frans minister van cultuur, het Palais Idéal als nationaal monument omdat hij het beschouwde als de enige uiting van naiëve architectuur in Frankrijk, zeer tegen de zin van de gevestigde orde die zo’n zelfgebouwd chaotische tempel maar niks vond.
Hoe vergisten ze zich! Wat een fantastisch bouwsel! Je kan er uren naar kijken en doorheen lopen en overal aankomen en elke keer iets nieuws ontdekken. Facteur Cheval wist dat zelf ook en bouwde aan de oostkant een uitkijkplatformpje in zijn tuin, zodat je je ogen de vrije loop kon laten en de hele oostelijke gevel in zijn totaliteit kon bewonderen.
Ik heb altijd veel respect voor van die zotten – ik kan het niet anders noemen :-) - die stug maar gestaag doorgaan omdat ze een idee in hun hoofd hebben en blijven doorgaan tot ze dat idee hebben verwerkelijkt. Mijn liefste rolde weer met zijn ogen. Hij vindt dat het chaotische creatieve genie dat in al die mensen zit ook een beetje in mij zit. Ik hoop dat dat waar is: hij ziet alleen de chaos, ik het creatieve genie :-)
 |
| Noordkant |
 |
| Oostkant (1879-1899) |
 |
| Zuidkant |
 |
| Westkant (1899-1904) |
- http://www.facteurcheval.com/
- https://lejardindesarts.wordpress.com/2012/07/12/le-palais-ideal-du-facteur-cheval/
Reacties