Londen: De raven van de Tower

We zijn al een paar keer in Londen geweest maar de Tower hebben we nog nooit bezocht. Het gebouw is veel meer dan een toren. Het is een indrukwekkende burcht waar we zelfs in deze tijd nog van onder de indruk zijn. Iedereen wil daar de kroonjuwelen gaan bekijken maar als we zien hoe lang de queue is bedanken we daar feestelijk voor. Het is meer dan 30 graden en we hebben geen zin in een zonnesteek. 

De Tower is behalve voor de kroonjuwelen vooral gekend als de gevangenis waarin belangrijke gevangenen opgesloten werden en soms geëxecuteerd, zoals Anna Boleyn, de tweede vrouw van Henry VIII. Ze kon geen kinderen krijgen en dus liet Henry haar onthoofden omdat ze zogezegd ontrouw was geweest. Niet dat iemand dat geloofde van de vrouw die nog op het schavot zei hoe een geweldig man haar echtgenoot was.

In de Royal Armouries staat één van de harnassen van Henry. Hij was ongeveer even groot als ik en even breed :-). Die Royal Armouries met hun spectaculaire  paarden- en harnassenparade van de opeenvolgende koningen van Engeland zijn echt cool, maar Kaat en ik waren toch het meest geïnteresseerd in de Middeleeuwse vertrekken van Eleonora van Provence en Henry III en hun zoon Edward I en Eleonora van Castilië. Die werden nagemaakt zoals ze er toen moeten hebben uitgezien. De Tower was immers niet alleen een gevangenis maar oorspronkelijk ook een middeleeuws koninklijk paleis. Daar is nu een nieuwe expo rond gemaakt. 

We zijn ook onder de indruk van de raven. Wat een grote beesten zijn dat, zeg! Er wordt gezegd dat zolang er raven in de Tower zijn, de burcht - en Engeland - niet zal vallen. De dieren worden dus geknipt zodat ze niet kunnen gaan vliegen. Wat niet verhindert dat ze schaamteloos en slim de ooh- en aah-ende toeristen zakjes chips afhandig maken. Ik moet lachen als ik de naam van een van de dievende raven op een leeg hok zie staan: Chaos. Waarschijnlijk heeft het beest zijn naam niet gestolen. Echt stout zal hij wel niet zijn, want raven die zich al te erg misdragen worden “ontslagen” en belanden in de Londense zoo. De Tower heeft overigens een eigen kweekprogramma opgezet om de ravenpopulatie in stand te houden. Zo kunnen ze altijd minstens zes raven in huis hebben, zoals de legende voorschrijft. Op dit moment zijn er zelfs acht: Harris, Jubilee, Poppy, Edgar, Georgie, Henry, Poe en Chaos, die allemaal hun eigen persoonlijkheid hebben. Het zijn intelligente dieren die ook best territoriaal zijn. Ze kunnen bijten als je te dichtbij komt, lezen we op de bordjes die her en der in het piekfijn gemaaide gras staan. Ze luisteren alleen aar Ravenmaster Barney Chandler.

Het is koning Charles II, die regeerde van 1660 tot 1685, die er op stond dat er altijd zes raven in de Tower zouden huizen. Hij had de voorspelling gehoord die zei dat de Tower – en de kroon – zou vallen als de raven zouden vertrekken. Dat zegt de legende, althans één van de legenden rond Charles II en de raven van de Tower. Maar die legenden zijn gestoeld op een veel ouder verhaal, uit de Welshe Mabinogion. De koning van de Ieren, Matholwch, was getrouwd met de zus van de koning van de Britten, Brân the Blessed. Toen die hoorde hoe Matholwch haar mishandelde, trok hij ten oorlog tegen Ierland. 

De vroegste legende die de Tower in verband brengt met een raaf is het verhaal uit Wales over de oorlog tegen de Ierse leider Matholwch die de prinses Branwen had mishandeld. Zij had bij haar huwelijk als bruidsschat niet alleen veel geld meegekregen, maar ook een magische ketel die de doden weer tot leven kon wekken en waaruit elke zes weken een volgroeide krijger kwam. De Ierse koning kreeg die als compensatie voor het verminken van zijn paarden door Brâns halfbroer Efnisien die het niet eens was met het huwelijk van zijn zuster met de Ierse koning. De Keltische mythologie staat bol van de mythen over magische toverketels die mensen uit de dood kunnen opwekken. Denk bijvoorbeeld aan de ketel van Avalon die werd beheerd door negen jonge vrouwen of de legende van de Heilige Graal. Het zijn stuk voor stuk zeer machtige voorwerpen die iedereen wel zou willen hebben … Maar voor Matholwch was het blijkbaar niet genoeg en dus mishandelde hij zijn Britse bruid. Dat konden Brân en Efnisien niet hebben en dus trokken ze ten strijde tegen de Ieren. Ze wonnen de strijd maar Brân werd wel dodelijk gewond door een vergiftigde speer, die hem aan zijn voet verwondde. Hij wist dat hij zou sterven en beval zijn mensen om zijn hoofd na zijn dood te begraven onder de Witte Heuvel waarop de Tower staat, nu Tower Hill, met het gezicht naar Frankrijk, zodat Brittannië bescherm zou zijn tegen buitenlandse invallen.

Het geloof dat dit een talisman zou zijn tegen oorlogszuchtige buitenlanders hoor je al in de naam van Brân. Dat betekent raaf in het Welsh en in de Keltische mythologie hebben raven magische en beschermende eigenschappen. Alleen al door het feit dat iedereen wist dat het hoofd van Brân daar begraven lag onder de heuvel zou de Kelten hebben gerustgesteld en hen een gevoel van bescherming hebben gegeven. Net hetzelfde gevoel dat de de raven van de Tower de Britten geven.