Lugunasatis (jaarfeest)

Op de vooravond van augustus wordt Lughnasadh – of Lugunasatis voor de continentale Kelten – gevierd, het feest van de Keltische zonnegod Lugh (Lugun voor ons, Galliërs). Het is één van de grote jaarfeesten en het eerste van de oogstfeesten. Wij zitten dan nog volop in de zomer, het graan staat rijp op de velden, de tomaten in mijn tuintje doen het goed (al mochten ze dit jaar wel meer zon gezien hebben!). In vroeger dagen was het moment nu aangebroken om de steriliseerbokalen boven te halen om de voorraden voor de winter aan te vullen met ingelegde groenten en verse potten confituur vol zomers vitamine C. Het is inderdaad bijna tijd om te oogsten en dus ook om stil te staan en dankbaar te zijn voor wat we allemaal krijgen van moeder natuur. Zonder haar gulheid maken wij mensen immers geen schijn van kans.

Lugunasatis is een dankfeest maar het is ook een vruchtbaarheidsritueel. In vruchtbaarheidsrituelen zat zo goed als altijd een vorm van (bloed)offer. En zo komen we bij de “wickerman”, een uit wilgentenen gemaakte reus waarin mensenoffers werden opgesloten en die in brand werd gestoken. Tenminste, dat schrijft Julius Caesar in zijn Commentarii de Bello Gallico. Volgens Caesar waren de Galliers dan wel de dapperste aller Kelten, ze waren ook barbaarse halve wilden die mensenoffers brachten door gebruik te maken van een constructie die wij nu een wickerman noemen (al komt de inspiratie daarvoor zo goed als zeker van de Britse horrorfilm met dezelfde naam uit 1973, waarvan in 2006 een remake werd gemaakt met Nicolas Cage). Er is geen 100% historisch bewijs dat dit ook echt zo was en ondertussen weten we al dat Caesar nogal placht te overdrijven om zijn eigen verhevenheid beter in de verf te zetten. Maar de wickerman is blijven hangen …

De persoon die werd verbrand stond in sommige culturen voor de godheid die zichzelf liet doden zodat zijn lichaam de aarde weer kon voeden en de cyclus opnieuw kon beginnen. Dat is zeker niet het geval voor Lugh, in tegenstelling tot wat soms wordt gezegd. In de Ierse mythologie (en dat is waar moderne pagans dikwijls de mosterd halen) is Lughnasadh een feest dat Lugh organiseerde voor zijn (pleeg)moeder Tailltiu, de laatste Firbolg koningin van Ierland voordat de Tuatha Dé Danan het land veroverden. Tailltiu was gestorven van uitputting nadat ze de groene heuvels van Ierland had vrijgemaakt voor landbouw. Die link zit gelukkig nog wel juist. Lugh organiseerde een oogstfeest en spelen - Áenach Tailteann, de latere Tailtin Fair - die nog tot de 18de eeuw elk jaar plaats vonden. Er was niet alleen ruimte voor plezier tijdens de drie dagen durende festiviteiten, waarin een wapenstilstand was afgesproken, maar ook voor religieuze rituelen, huwelijken en andere afspraken. Want iedereen kwam er naartoe en dus was dat de place to be om handel te drijven en nieuws uit te wisselen met andere clans. Aspecten van het feest vinden we terug in de hedendaagse Lughnasadh-vieringen.

Lughnasadh is het eerste oogstfeest en het eerste graan werd natuurlijk voorbehouden voor de goden van wie het uiteindelijk kwam. Pas nadat het eerste graan aan de goden was geschonken, konden de mensen volop genieten van alles wat moeder natuur zo gul had geschonken. Alsof het een soort van contract betrof, en eigenlijk kan je het inderdaad zo’n beetje bekijken. In Schotland werden speciale broodjes gebakken van het eerste graan, Lunastain-brood of Bonnach Lunastain, als offer aan de goden. Oorspronkelijk waren ze van haver maar ze kunnen van gelijk welke soort graan zijn, gemengd met water en gebakken op wat wij nu een barbecue zouden noemen. Het lijkt een beetje op een kruising tussen Zweeds platbrood en pizzadeeg. Stukken van het brood werden ook in alle windrichtingen gestrooid, om de wilde dieren en andere wezens gunstig te stemmen zodat die het vee niet zouden aanvallen en opeten. En een stukje brood in alle hoeken van je huis of andere gebouwen zorgde voor extra bescherming.

Niet alleen in Ierland werd het feest gevierd. In continentaal Europa vierden de Galliërs - onze vorouders - een gelijkaardig feest. Dat weten we dankzij de Coligny kalender, een bronzen Gallo-Romeinse kalender die in 1897 in de buurt van Lyon werd gevonden en die dateert uit de tweede helft van de 1ste eeuw na Christus.

Zie ook “Trinox Samoni”: https://webmaidensgrimoire.blogspot.com/2021/10/trinox-samoni.html

Net als Imbolc en Beltane was Lughnasadh ook een uitgelezen moment om een bezoekje te brengen aan een heilige bron om daar gezondheid af te smeken. Je liep deosil – met de zon mee – rond de bron terwijl je je bede deed en liet daarna een offertje achter. Dat waren meestal munten of “clooties” (van het Schotse woord “cloot” dat vod betekent), stukjes stof die aan een struik of boom werden geknoopt.

LUGUNASATIS RITUEEL

Wij gaan vanavond ons eigen wickermanritueeltje houden, met een symbolisch bloedoffertje voor de goden. Nodig voor dit ritueel:

Een wickerman: dat kan een eenvoudige houten constructie zijn waarin je de basisvorm van een mens herkent en die past bovenop of in een vuurschaal.
Een vuurschaal of barbecue (en stekjes natuurlijk, liefst lange)
Eventueel een appelboor
Rood touw
Rode alcoolstift
Iets voor de cake & wine, liefst zelfgemaakt
Een kom water met een steen erin
Versgebakken lunastainbroodjes, eentje voor elke deelnemer – zie het recept verderop
Twee kaarsen (eentje voor de godinnen en eentje voor de goden) + een theelichtje voor elke godin waar één van ons mee werkt
Altaartjes & kaarsen voor de 4 kwartieren
Bijvoetsmudgestick of wierook als je geen smudgestick hebt
Bluetooth box om muziek af te spelen

Mee te brengen door de deelnemers:

Een appel
Een theelichtje of kaarsje voor een vruchtbaarheidsgodin of god die je wil uitnodigen in het ritueel (als je dat wil)
Decoratie voor de elementenaltaartjes

Klaarzetten van het altaar

We doen dit ritueel buiten.

Zet de barbecue en een tafel in het gras zodat iedereen er rond kan staan.

Zet een grote kom water centraal op het altaar: dit staat symbool voor de heilige bron. Leg in de bron een steen.

Op het altaar staan twee kaarsen, voor de godin en de god. De kaarsen zijn nog niet aangestoken.

Zuivering en wijding 

Elke priesteres die deelneemt zuivert zichzelf met water uit de bron en met de bijvoetsmudge. (NOOT: Op deze manier heb je jezelf gezuiverd met de voer elementen: water (duh!), aarde (de steen), vuur (het gloeien van de smudgestick) en lucht (de rook van de smudge).

Als je jezelf gezuiverd hebt, zwijg dan en concentreer je op het openen van de energiecentra in je lichaam en de gouden energie die binnenstroomt via je kruin en je wortel tot beide energieën zich volledig hebben gemengd in het energiecentrum van je hart of van je zonnevlecht.

Allen:  

Zoals de Vuurvogel oprijst uit de as van het vuur, zo worden wij nu gezuiverd. 

Grote Moeder, Godin van onze harten, zegen ons en zuiver ons. 

Hemelvader, laat uw stralen ons wijden en maak ons klaar voor dit ritueel. 

Open onze geest voor uw dimensies. 

Laat onze lippen enkel nog de waarheid spreken. 

Laat ons hart de weg van de Goden volgen, nu en altijd. 

Schenk onze handen de gave van het magisch werk. 

Laat onze voeten de heilige paden bewandelen, in uw gezelschap en in het gezelschap van gelijken. 

Blessed Be. 

Maken van een heilige plek – trekken van de cirkel & intentie

Bryd:

Het jaarwiel draait en draait en draait. Het brengt ons van het ene seizoen in het andere, in een oneindige cyclus van dood en wedergeboorte, waar wij zoals alles in de natuur ook deel van uitmaken.

We trekken deze cirkel hier vanavond om het seizoen van Lugunasatis te vieren, de eerste oogst, de gulle gaven van de natuur die wij nodig hebben om te kunnen leven.

Visualiseer een doorschijnende cocon van bescherming tijdens de volgende woorden.

Amara Fay:

Luister naar de stem van je hart en van je ziel.

Laat liefde je openen voor wat je zoekt en hoopt te vinden.

Geef je over aan de kracht die binnenin je leeft en laat die energie doorheen je hart stromen.

Voel hoe je unieke kracht als mens onder de mensen, vrouw onder vrouwen, priesteres onder priesteressen, als zuster onder je zusters, jou en iedereen in deze cirkel nu verbindt.

Amara Fay neemt de hand van de priesteres links van haar, duimen naar links:

Van zuster tot zuster trek ik deze cirkel.

(vervolgens gaat de priesteres links verder enz. ...)

Bryd:

Wat zal zijn is. Wat was zal zijn. Van zuster tot zuster, van vrouw tot vrouw, van priesteres tot priesteres trekken wij vandaag deze cirkel, een heilige plek tussen de werelden, over de grenzen van ruimte en tijd en verbonden door onze innerlijke kracht, in de liefdevolle aanwezigheid van de Grote Moeder, weerspiegeld in onszelf en in onze Godinnen.

Blessed Be.

Verwelkoming van de spirits

Nu ontsteken we de kaarsen die de 4 kwartieren symboliseren en verwelkomen de wachters en de spirits van de elementen. We nodigen ook de spirits van het land en van onze voorouders uit.

Wie een instrument heeft dat met één van de elementen overeenkomt mag dat gebruiken.

Voor elk van de elementenaltaartjes wordt een priesteres aangeduid die de kaarsen aansteekt.

Bryd:

Laat ons met de voeten op de grond stampen om de wachters van het Noorden en de spirits van het element Aarde te verwelkomen, de stuwende kracht van het zaad, van de nacht en van de Winter.

(iedereen stampt op de grond)

Welkom, Aarde!

(Priesteres steekt de kwartierkaars aan maar gaat nog niet naar het kwartier zelf.)

Laat ons fluiten als de vogels of als de huilende wind om de wachters van het Oosten en de spirits van het element Lucht te verwelkomen, de stuwende kracht van de winden, van de dageraad en van de Lente.

(iedereen fluit)

Welkom, Lucht!

(Priesteres steekt de kwartierkaars aan maar gaat nog niet naar het kwartier zelf.)

Laat ons brullen als een leeuw en als het razende vuur om de wachters van het Zuiden en de spirits van het element Vuur te verwerkomen, de stuwende kracht van de Zon, van de middag en van de Zomer.

(iedereen brult)

Welkom, Vuur!

(Priesteres steekt de kwartierkaars aan maar gaat nog niet naar het kwartier zelf.)

Laat ons met de vingers knippen als het spetteren van de regen om de wachters van het Westen en de spirits van het element Water te verwelkomen, de stuwende kracht van de zee, van de avond en van de Herfst.

(iedereen knipt met de vingers)

Welkom, Water!

(Priesteres steekt de kwartierkaars aan maar gaat nog niet naar het kwartier zelf.)

De priesteressen met de kwartierkaarsen brengen hun kaars naar het overeenkomende elementenaltaartje, houden de kaars naar omhoog en zetten die dan neer op het altaartje.

Bryd:

Aarde, maak onze cirkel sterk en laat ons hier krachtig en standvastig staan.

Lucht, schenk onze cirkel de adem van het leven en geef ons een heldere geest.

Vuur, verwarm onze cirkel en breng ons bevlogenheid en passie.

Water, laat onze cirkel zuiver zijn en zuivere gevoelens ons bezielen.

Verelna:

Welkom krachten van de zon boven ons en van de aarde onder ons.

Welkom krachten van de spirits van het land waarop de vanavond mogen vieren.

Welkom krachten van onze voorouders, van zij die ons voor zijn gegaan en van zij die nog na ons zullen komen.

Welkom!

Allen:

Welkom!

Verwelkoming van de godinnen en de goden

Bryd:

Wij zijn hier samengekomen vandaag om de goden en godinnen te eren die zo gul, vrijgevig en welwillend voor ons zijn. Wij willen hen danken voor de vruchtbaarheid van de aarde, voor het offer dat zij brengen om de eeuwigdurende cyclus van dood en wedergeboorte in stand te houden.

Grote God van de rijpende graanvelden, van de zomerzon en de aarde die rijp is om te oogsten, gekend onder vele namen, Lugus, Tammuz, Adonis, Cernunnos, Perunu, Attis, Dionysus, Freyr, Yngvi, Osiris, Apis, [voeg namen toe*] .… en vele andere,

(Verelna steekt de godenkaars aan)

Geef ons een dieper inzicht in wat overgave en opoffering is nu gij klaar staat om naar het eeuwige Zomerland te vertrekken.

Grote Moeder, Godin van het koren en het graan, van het leven en de zon, van de aarde die ons voedt, gekend onder vele namen, Gaia, Brigid, Tailltiu, Rosmerta, Selu, Maya, Demeter, Aphrodite, Danu, Lada, Afua, Marzanna, Mokosh, Oshun, Hathor, Ishtar, Astarte, Innana, Freya, Hera, Kostroma, Frigg, [voeg namen toe*] .… en vele andere,

(Verelna steekt de godinnenkaars aan)

Leer ons de geheimen van wedergeboorte nu de kracht van de zon afneemt en de nachten kouder worden.

(* priesteressen die dat willen kunnen hier nog een extra naam aan toevoegen als ze dat willen en steken een kaars of theelicht aan dat ze hiervoor hebben meegebracht)

Magisch werk: de wickerman

Op de barbecue staat een figuur waarin je een menselijke vorm kan zien: de Wickerman.

Elke priesteres schrijft met rode alcoolstift in oghamschrift haar naam op de appel die ze heeft meegebracht. Begin met een rode lijn rondomrond de appel en zet daarna streepjes. Sluit af met een kruisje tussen het begin en het einde van je oghamstaaf.

Op de website https://ogham.co/ vind je een handige tool die je heksennaam omzet in oghamschrift.

Bijvoorbeeld:

Bryd van Coven Arcadia

(Ik heb wel een beetje getricht, want er is geen letter Y in het ogham alfabet. Die heb ik dus vervangen door een I.)

Maak vervolgens met een appelboor een gat in je appeltje en bevestig hem met behulp van een stukje rood koord aan de wickerman. Vuur staat voor transformatie: als er dingen in jouw leven zijn die je graag getransformeerd ziet, schrijf dat dan in rode inkt op een papiertje en steek dat in het gat in de appel.

De rode inkt en het rode koord staan hier symbool voor ons bloed. We maken een symbolisch bloedoffer.

Amara Fay:

Ziehier de verpersoonlijking van wat achter ons ligt en de schitterende toekomst die voor ons ligt. Gij geeft uzelf vanavond aan het vuur zodat wat zal zijn is en wat was zal openbloeien. Wij danken u voor uw offer!

Allen:

Wij danken u, blessed be!

Alle priesteressen nemen een stekje, steken het aan aan de Arcadia-kaars en steken samen de wickerman in brand.

Muziek: Lughnasadh (Omnia)

https://youtu.be/e6EVDT3lQC0

O híu Noshàh

O hí Lúghnásádh

Feed the flames and set them dancing

Hail the Sun and Hail to Life

Feed the flames and set them dancing

Hail the Sun and Hail to Life

Spear of fire

Burn so brightly

As the sunwheel in the sky

Spear of fire

Burn within me

O híu Noshàh

O Lúghnásádh

Grote Rite & zegening

Iedereen heeft iets meegebracht voor de barbecue en/of cake & wine. Dat wordt allemaal samen op het altaar gelegd. Centraal ligt een schotel versgebakken lunastain-broodjes. Als het mogelijk is, kunnen ze zelfs worden gebakken op het vuur in de barbecue.

Het recept:

250g bloem
50g (volkoren) havermout
50g (volkoren) gebroken lijnzaad
1 koffielepel bakpoeder
1 koffielepel bakzout
1 snuifje zout
120g boter (koud, in blokjes)
350ml water (kan een beetje meer of minder zijn, voeg dus beetje bij beetje toe)

Gooi alle droge ingrediënten tesamen in een kom. Kneed er de boter doorheen (met een blender of met de hand). Voeg nu het water toe en kneed tot een dikke bol deeg. Als het deeg nog te plat is, voeg dan extra bloem toe. Het is niet erg als het deeg toch nog wat plakkerig is. Laat een half uur in de koelkast rusten alvorens het deeg te bakken.

Verdeel het deeg in gelijke delen. Strooi bloem op je werkblad en rol elk deel apart tot een bolletje dat je plat duwt, tot ongeveer 1cm. Niet te plat want anders worden de broodjes te hard als je ze bakt. Je wil dat ze vanbinnen nog zacht zijn.

Verhit olie in een pan. Bak ze één voor één in de hete olie, eerst de ene kant, en als die goudbruin is de andere kant. Laat afkoelen op keukenpapier om het overtollige vet op te vangen. Je kan ze ook bakken in de oven: 45 minuten op 200°.

Lekker met pesto maar evengoed met aardbeiden en clotted cream! :-)

Alle priesteressen houden hun handen over de tafel waarop alle meegebrachte cake & wine is uitgestald en vragen een zegening aan de goden of aan de godheid die ze zelf hebben uitgenodigd vandaag.

Priesteressen samen:

Grote Moeder, gezegend zij deze overvloedige oogst, de vruchten van Moeder Aarde, die de goden ons schenken. Zegen dit brood zodat het ons vruchtbaarheid, overvloed, kracht, gezondheid, vreugde en vrede mag brengen, en ons laat delen in de volmaakte liefde.

Hamamelis en Verelna gieten vruchtensap of wijn in een kelk. Hamamelis houdt de kelk vast, Verelna houdt er haar athame boven.

Verelna begint met de tekst van de grote rite, om de beurten zeggen zij een zinnetje:

Er bestaat geen mannelijk zonder vrouwelijk

Geen wit zonder zwart

Geen zon zonder maan

En een God heeft behoefte aan een Godin

Zoals het licht staat ten opzichte van het duister

Zo ook het leven tegenover de dood

Want alles heeft zijn evenwicht

En zonder natuurlijke balans is er chaos

Met dit gebaar verenig ik de twee polen (steekt de athame in de beker)

Ze zijn altijd samen en nooit alleen.

Bryd loopt deosil de cirkel rond en gooit een stukje lunastainbrood in elke windrichting:

Wij delen met u en met elkaar de eerste oogst. Laat de energie van de eerste oogst zich mengen met de onze zodat wij met frisse moed verder kunnen op het pad naar de mysteriën.

Muziek: The Call to Adventure - Forest version (Jonathan Hultén)

https://youtu.be/JI31z7Xlxqo

Venture

You hold a secret art

The kind of treasure I revere

I call on you to take me far away

Traverse the vast that I hold dear

Sadness, you held the key I need

To get beyond the door of woe

Dream again of wonders of the vast

Towards joy, awareness and flow

Fire I’ll let you light my way

To the places I have longed to see

Wisdom lies hidden in our hearts

Shackled, longing to be free

Then death comes and grabs you by the shoulders

And speaks in harsh tone

In the end your path, your life is your own

But there are hard choices to be made

To follow your heart, embrace it when it aches

And to hold it close until the very end

Bryd:

Wij zijn waarlijk gezegend en tellen onze zegeningen met dit vruchtensap/wijn en dit brood gemaakt van het eerste graan dat de goden ons hebben gegeven.

Ik ben dankbaar voor …

Elke priesteres neemt een lunastainbroodje in de hand. Ieder om beurt zegt iets waar ze oprecht dankbaar voor is op dat moment. Laat het vanzelf komen, denk niet te veel na. Het moeten geen complexe dingen zijn, gewoon dingen die je gelukkig maken. Elke keer als je iets opnoemt, pluk je een stukje van het brood en eet het op. Ondertussen wordt ook de kelk doorgegeven. Zorg dat de kelk niet leeg raakt en dat er zeker nog een stukje van elk broodje over is. De kelk blijft rondgaan tot niemand nog iets wil zeggen.

Bryd:

Dank u, grote moeder, Vrouwe van de Zon en van de Maan, vader, Heer van het Woud en van het Graan, rond wie alle leven ontspringt. Wij danken u voor de blijvende vruchtbaarheid van de aarde. Moge het zaad van het nieuwe graan de komende lente in uw warme schoot ontkiemen. Wij bieden u eerbiedig dit brood en dit fruitsap/wijn, voor Moeder Aarde en voor haar gemaal. En voor de spirits en de dieren die leven op dit land.

Bryd giet de rest van het fruitsap/wijn in de schaal.

Alle priesteressen gooien hun stukje brood in de offerschaal.

Bedanken van de goden en godinnen

Bryd:

(priesteressen die een extra naam hebben toegevoegd zeggen die en doven het theelichtje dat ze eerder hebben aangestoken)

… en vele andere,

Wij weten ons gezegend door uw aanwezigheid in ons midden en danken u met heel ons hart.

Dank u en tot ziens.

(Verelna dooft de godinnenkaars)

Bryd:

(priesteressen die een extra naam hebben toegevoegd zeggen die en doven het theelichtje dat ze eerder hebben aangestoken)

… en vele andere,

Wij danken u voor uw aanwezigheid bij onze viering vandaag alvorens Gij naar het Zomerland vertrekt en voor de inzichten die wij van U mochten ontvangen.

Dank u en tot ziens.

(Verelna dooft de godenkaars)

Bedanken van de elementen

Verelna:

We danken de krachten en de geesten van het land waarop we vandaag samen te gast waren.

We danken de krachten van onze voorouders, van hen die voor ons zijn gekomen en van hen die na ons zullen komen.

We danken de krachten van de zon boven ons en van de Aarde onder ons.

Priesteres:

We danken de wachters en spirits van het element Water, de stuwende kracht van de Zee, van de avond en van de Herfst.

(Doof het theelichtje)

Dank u, Water, en tot ziens!

Priesteres:

We danken de wachters en spirits van het element Vuur, de stuwende kracht van de Zon, van de middag en van de Zomer.

(Doof het theelichtje)

Dank u, Vuur, en tot ziens!

Priesteres:

We danken de wachters en spirits van het element Lucht, de stuwende kracht van de winden, van de dageraad en van de Lente.

(Doof het theelichtje)

Dank u, Lucht, en tot ziens!

Priesteres:

We danken de wachters en spirits van het element Aarde, de stuwende kracht van het zaad, van de nacht en van de Winter.

(Doof het theelichtje)

Dank u, Aarde, en tot ziens!

Openen van de Cirkel

Aan de deelnemers wordt gevraagd elkaar de handen te geven en de cirkel te vormen. Iedereen stuurt de energie van de cirkel terug door zijn wortelchakra naar de aarde.

Allen:

Van hand tot hand open ik deze cirkel

Amara Fay:

Van vrouw tot vrouw,

Van hand tot hand openen wij onze cirkel

Elk van ons, krachtig en sterk, gaan we straks terug onze eigen weg

Maar door onze innerlijke kracht zijn we blijvend verbonden

Moge de Godin, tot we elkaar weerzien, je zachtjes vasthouden in het holle van haar hand en je in liefde omhullen

Blessed be

Cake & wine: barbecue!

Iedereen heeft potluckgewijs iets meegebracht voor de barbacue om te delen met de anderen + vlees voor zichzelf.

Buffetje in de tuin!

Bronnen:

Zoeken in deze blog

Webmaidens Grimoire