Retrocool

We brengen de eindejaarsdagen door in Pousseaux, in het buitenverblijf van de schoonouders van Eirinn. Dat klinkt sjieker  dan het is, want het comfort is even middeleeuws als de dikke muren van het château. Toch is dit een fantastische plek om even uit de ratrace te stappen: geen wifi, geen televisie, en de inrichting is heerlijk bohémien, vol onverwachte vondsten van rommelmarkten en brocanterieën.

Ergens ter hoogte van Cambrai begint de radio te kraken en ik verzet hem naar de eerste post met goeie muziek: Les Rita Mitsouko! Niemand in onze vriendenkring die daar al van had gehoord behalve Eirinns echtgenoot en ik, wat toepasselijk dat we net naar hen onderweg zijn. “Et c’est la mort qui a assassiné Marcia!” Ik zing zachtjes mee, één oog op de weg en één oog op mijn liefste, die ligt te snurken in de passagierszetel. Het verlof is nu echt begonnen!

Als Les Rita zijn uitgezongen op RTL, begint een praatprogramma, zoals de Fransen ze graag hebben, veel blah blah blah. Aan het woord is een mevrouw die een boek heeft geschreven over het succes van vintage, dat ze “rétrocool” noemt. Ik moet lachen: is er een toepasselijker onderwerp onderweg naar Pousseaux, het mekka van de retro adept?

Het klinkt bizar en tegenstrijdig, maar het blijken vooral jongeren te zijn die vatbaar zijn voor nostalgie en de deur van de fripperies en de kringwinkels plat lopen. Onze generatie wil vooral van zijn ouwe rommel af :-). In tegenstelling tot de vorige generaties hebben jongeren van nu geen vertrouwen meer in de toekomst: de klimaatverandering, dieren die uitsterven, economische achteruitgang, politieke onrust … als er al een toekomst is, ziet die er in hun ogen alleszins minder rooskleurig uit dan de toekomst die wij voor ogen hadden in de jaren tachtig, alle betogingen tegen kernenergie en de angst voor een kernoorlog ten spijt. In plaats van naar de toekomst, kijken jongeren dus naar het hier en nu, én naar het verleden. Ze zijn nostalgisch naar een tijd waarin de toekomst nog zeker was …

Eén van de redenen waarom jonge mensen gaan voor vintage, sluit aan bij dat hopen op een betere wereld. Het hergebruiken van oude spullen is met het oog op ecologie en duurzaamheid alleen maar toe te juichen. Het is geen toeval dat upcycling zo hip is tegenwoordig. Bovendien heeft elk van die gerecupereerde spullen een verhaal. Ze hebben geleefd en dat leven stralen ze uit. Die positieve verhalen steken schril af tegen de gruwel van kinderarbeid en uitbuiting die gepaard gaat met de massaproductie van de fast fashion van tegenwoordig, à la Primark, met collecties en microcollecties die gemaakt zijn om slechts één seizoen mee te gaan en vervolgens in de vuilnisbak te verdwijnen. Bovendien zorgen ze voor identiteit, een manier om uit de band te springen in een maatschappij waarin iedereen geacht wordt dezelfde snelle trends te volgen en eenheidsworst de norm is. Voor jongeren van vandaag is die hang naar authenticiteit dus ook een manier om te rebelleren tegen de vorige generatie, zoals elke generatie opstaat tegen de generatie van zijn ouders. Elk vintage stuk is immers uniek en persoonlijk, een opgestoken vinger tegen de beige wereld van vandaag. Merken als Adidas en Polaroid voeden die trend gretig, waardoor ze opnieuw deel gaan uitmaken van net datgene waartegen jongeren rebelleren, al hebben die jongeren dat blijkbaar niet echt door…

Vintage is een manier om houvast te vinden in die snelle wereld die maar voort raast en waarin je vermalen dreigt te worden als je even niet oplet. Alles wordt meer en meer digitaal en efemeer. Het succes van vinylplaten, waarvan iedereen dacht dat ze thuis zouden horen in het museum van de 20ste eeuw, of Polaroidfoto’s kan je niet los zien van die vluchtige digitale wereld. Een polaroidfoto kan je niet opslaan. Het is iets authentiek, iets tastbaars, iets in het hier en nu. Je moet er als het ware voor vertragen terwijl de rest van de wereld langs raast. Net zoals wij vroeger met onze vrienden op woensdagnamiddag rondhingen in een platenzaak om de nieuwste muziektrends letterlijk tussen onze handen te voelen. Je maakte zelf cassettebandjes met je favoriete muziek om te delen met je beste vrienden. Tegenwoordig is alle muziek van de wereld met één muisklik te vinden via Spotify en heeft zo’n playlist geen enkele emotionele waarde meer (al vind ik dat zelf ongelooflijk gemakkelijk!).

Als we aankomen in ons retrohuis in Frankrijk, staat de doos met de “roterende grill” op de tafel. Echte jaren zeventig gadgetterie met het obligate oranje plastiek. Zo hip was ons oudjaar nog nooit!