Een blot of een sumbel?
De gekendste rituelen in de noordse traditie zijn een blot en een sumbel. Een blot betekent simpelweg een offer voor de goden. Je herkent waarschijnlijk wel het woord “bloed” in de naam “blot” en dat betekent het ook letterlijk. In langvervlogen tijden werd een dier aan de goden toegewijd en vervolgens geslacht en feestelijk samen met vrienden, familie en de goden opgegeten.
Belangrijke notie hierbij is dat mensen in de noordse traditie de goden niet gewoon maar vereren maar geloven dat ze aan hen verwant zijn, zowel fysiek als spiritueel. Mensen zijn begiftigd met “Ond” of de gave van extase, iets dat specifiek eigen is aan de goden. Die kracht is wat mensen anders maakt dan andere wezens op aarde en het is wat ons verbindt met de goden. We horen bij hun stam, hun familie.
In tegenstelling tot wat sommigen denken gaat het bij het offeren in de noordse traditie niet om het omkopen van de goden opdat er ons niets zou overkomen en ook niet om het verkrijgen van kracht door het doden van een dier (ew, blijkbaar zijn er nog altijd mensen die dat geloven), maar om het delen met de goden van wat we appreciëren in ons leven. Het geven van een geschenk als een teken van verbintenis, van familie, werd door de Germaanse volkeren zeer hoog geschat. Denk aan de rune Gebo (die staat voor een geschenk): de twee gekruiste lijnen staan voor de twee zijden van een relatie. Met een blot herbevestigen we onze band met hen.
Tegenwoordig hebben we het niet meer zo erg op thuis slachten – denk maar aan de heisa over het islamitische offerfeest – en dus bestaat een blot tegenwoordig uit het offeren van mede of een andere alcoholische drank aan de goden. Dat kan heel simpel of heel uitgebreid maar de basisstructuur van een blot is altijd hetzelfde. Een blot bestaat uit drie delen: het wijden van wat wordt geofferd, het delen van wat wordt geofferd en een plengoffer. Alle drie zijn ze even belangrijk. Je hebt alleen maar mede, bier of fruitsap nodig; een hoorn of kelk waar de mede in gaat; een tak van een boom of struik die altijd groen blijft om de mede mee te sprenkelen; en een ceremoniële schaal of Hlaut-schaal waarin het plengoffer wordt gemaakt.
1 – Het wijden van het offer
De blot begint met het wijden van het offer. De Gothi (priester) of Gythia (priesteres) invoceert de god of godin die wordt geëerd. Dat gaat meestal gepaard met een gesproken invocatie waarbij de priester of priesteres de armen boven het hoofd geheven houdt in de vorm van de rune Elhaz of Algiz (bescherming). Na de gesproken invocatie wordt soms nog met de hand of een staf een rune in de lucht getrokken die gekoppeld kan worden aan de godheid in kwestie.
Eens de godheid geïnvoceerd neemt de Gothi of Gythia de hoorn. Daar wordt mede in gegoten. De Gothi tekent met zijn hand een hamersymbool – T op zijn kop – boven de hoorn als een zegening en houdt dan de hoorn boven zijn hoofd om hem aan de goden aan te bieden. Hij vraagt aan de goden in kwestie om het geschenk te zegenen en het te aanvaarden als offer.
2 – Het delen van wat wordt geofferd
De mede is nu niet alleen gezegend met de kracht van de goden maar de godheid in kwestie heeft gedronken van de hoorn. De mede in de hoorn is niet langer gewoon mede maar doordrongen van de zegening en de kracht van de godheid die zo wordt geëerd. Door er van te drinken neem je een stukje van die kracht op in jezelf. De Gothi neemt een slok en geeft dan de hoorn door aan de aanwezigen. Elke aanwezige brengt een toast uit op de godheid in kwestie alvorens zelf te drinken en de hoorn weer door te geven. Nadat de hoorn één maal rond is gegaan, drinkt de Gothi nog een slok en giet de rest van de mede in de Hlaat-schaal. Terwijl iemand rond gaat met de schaal, neemt de Gothi de groene tak en sprenkelt mede uit de schaal op de aanwezigen en op het altaar (al wordt dat in een klein groepje soms ook niet gedaan).
3 – Het plengoffer
Eens alles en iedereen zijn deel van de mede heeft gehad, neemt de Gothi de Hlaut-schaal over en giet het plengoffer op de grond. Dat wordt niet alleen gedaan als een offer voor de in het ritueel geëerde godheid maar ook om Nerthus, of moeder Aarde, te gedenken.
Een blot is dus eigenlijk heel simpel en hoeft helemaal niet zo lang te duren. En je kan het ook helemaal alleen doen.
Dikwijls wordt een blot nog gecombineerd met een sumbel, maar dat hoeft niet persé. Een sumbel is een ritueel drinkgelag dat misschien iets wereldser is dan een blot maar daarom niet minder belangrijk. Tijdens de sumbel wordt de hoorn rondgegeven en worden toasts gebracht door alle aanwezigen, toasts voor de goden, toasts voor voorouders en toasts voor (persoonlijke) helden. Daarbij moet je toast in de breedste zin van het woord zien: iemand kan net zo goed een straf verhaal over de persoon in kwestie vertellen, een heldendicht voordragen of zingen, of gewoon simpelweg stoefen over iemand. Het belangrijkste is dat de persoon die de toast uitbrengt na zijn toast of verhaal of wat dan ook drinkt van de hoorn en daardoor “indrinkt” wat hij juist heeft verteld.
Een sumbel bestaat traditioneel uit drie ronden. De eerste ronde is opgedragen aan de goden, de tweede aan de helden van het volk – historische figuren, helden uit de sagas – en de derde ronde aan persoonlijke voorouders, helden, familie of vrienden die zijn overleden. Maar je kan die drie ronden ook zelf invullen, zoals bijvoorbeeld het verleden, het heden en de toekomst. Een populaire versie van een sumbel is er eentje waarbij verhalen worden vertelden, naar hartelust wordt gestoeft over “heldendaden” en iedereen op het einde van de avond onder tafel ligt :-). Een sumbel klinkt misschien als een ordinair dronkemansgelag, maar toch zijn ze meestal zeer intens. Samen verhalen delen schept immers een band, iets dat in die oude tijden niet te onderschatten was.
Belangrijke notie hierbij is dat mensen in de noordse traditie de goden niet gewoon maar vereren maar geloven dat ze aan hen verwant zijn, zowel fysiek als spiritueel. Mensen zijn begiftigd met “Ond” of de gave van extase, iets dat specifiek eigen is aan de goden. Die kracht is wat mensen anders maakt dan andere wezens op aarde en het is wat ons verbindt met de goden. We horen bij hun stam, hun familie.
In tegenstelling tot wat sommigen denken gaat het bij het offeren in de noordse traditie niet om het omkopen van de goden opdat er ons niets zou overkomen en ook niet om het verkrijgen van kracht door het doden van een dier (ew, blijkbaar zijn er nog altijd mensen die dat geloven), maar om het delen met de goden van wat we appreciëren in ons leven. Het geven van een geschenk als een teken van verbintenis, van familie, werd door de Germaanse volkeren zeer hoog geschat. Denk aan de rune Gebo (die staat voor een geschenk): de twee gekruiste lijnen staan voor de twee zijden van een relatie. Met een blot herbevestigen we onze band met hen.
Tegenwoordig hebben we het niet meer zo erg op thuis slachten – denk maar aan de heisa over het islamitische offerfeest – en dus bestaat een blot tegenwoordig uit het offeren van mede of een andere alcoholische drank aan de goden. Dat kan heel simpel of heel uitgebreid maar de basisstructuur van een blot is altijd hetzelfde. Een blot bestaat uit drie delen: het wijden van wat wordt geofferd, het delen van wat wordt geofferd en een plengoffer. Alle drie zijn ze even belangrijk. Je hebt alleen maar mede, bier of fruitsap nodig; een hoorn of kelk waar de mede in gaat; een tak van een boom of struik die altijd groen blijft om de mede mee te sprenkelen; en een ceremoniële schaal of Hlaut-schaal waarin het plengoffer wordt gemaakt.
1 – Het wijden van het offer
De blot begint met het wijden van het offer. De Gothi (priester) of Gythia (priesteres) invoceert de god of godin die wordt geëerd. Dat gaat meestal gepaard met een gesproken invocatie waarbij de priester of priesteres de armen boven het hoofd geheven houdt in de vorm van de rune Elhaz of Algiz (bescherming). Na de gesproken invocatie wordt soms nog met de hand of een staf een rune in de lucht getrokken die gekoppeld kan worden aan de godheid in kwestie.
Eens de godheid geïnvoceerd neemt de Gothi of Gythia de hoorn. Daar wordt mede in gegoten. De Gothi tekent met zijn hand een hamersymbool – T op zijn kop – boven de hoorn als een zegening en houdt dan de hoorn boven zijn hoofd om hem aan de goden aan te bieden. Hij vraagt aan de goden in kwestie om het geschenk te zegenen en het te aanvaarden als offer.
2 – Het delen van wat wordt geofferd
De mede is nu niet alleen gezegend met de kracht van de goden maar de godheid in kwestie heeft gedronken van de hoorn. De mede in de hoorn is niet langer gewoon mede maar doordrongen van de zegening en de kracht van de godheid die zo wordt geëerd. Door er van te drinken neem je een stukje van die kracht op in jezelf. De Gothi neemt een slok en geeft dan de hoorn door aan de aanwezigen. Elke aanwezige brengt een toast uit op de godheid in kwestie alvorens zelf te drinken en de hoorn weer door te geven. Nadat de hoorn één maal rond is gegaan, drinkt de Gothi nog een slok en giet de rest van de mede in de Hlaat-schaal. Terwijl iemand rond gaat met de schaal, neemt de Gothi de groene tak en sprenkelt mede uit de schaal op de aanwezigen en op het altaar (al wordt dat in een klein groepje soms ook niet gedaan).
3 – Het plengoffer
Eens alles en iedereen zijn deel van de mede heeft gehad, neemt de Gothi de Hlaut-schaal over en giet het plengoffer op de grond. Dat wordt niet alleen gedaan als een offer voor de in het ritueel geëerde godheid maar ook om Nerthus, of moeder Aarde, te gedenken.
Een blot is dus eigenlijk heel simpel en hoeft helemaal niet zo lang te duren. En je kan het ook helemaal alleen doen.
Dikwijls wordt een blot nog gecombineerd met een sumbel, maar dat hoeft niet persé. Een sumbel is een ritueel drinkgelag dat misschien iets wereldser is dan een blot maar daarom niet minder belangrijk. Tijdens de sumbel wordt de hoorn rondgegeven en worden toasts gebracht door alle aanwezigen, toasts voor de goden, toasts voor voorouders en toasts voor (persoonlijke) helden. Daarbij moet je toast in de breedste zin van het woord zien: iemand kan net zo goed een straf verhaal over de persoon in kwestie vertellen, een heldendicht voordragen of zingen, of gewoon simpelweg stoefen over iemand. Het belangrijkste is dat de persoon die de toast uitbrengt na zijn toast of verhaal of wat dan ook drinkt van de hoorn en daardoor “indrinkt” wat hij juist heeft verteld.
Een sumbel bestaat traditioneel uit drie ronden. De eerste ronde is opgedragen aan de goden, de tweede aan de helden van het volk – historische figuren, helden uit de sagas – en de derde ronde aan persoonlijke voorouders, helden, familie of vrienden die zijn overleden. Maar je kan die drie ronden ook zelf invullen, zoals bijvoorbeeld het verleden, het heden en de toekomst. Een populaire versie van een sumbel is er eentje waarbij verhalen worden vertelden, naar hartelust wordt gestoeft over “heldendaden” en iedereen op het einde van de avond onder tafel ligt :-). Een sumbel klinkt misschien als een ordinair dronkemansgelag, maar toch zijn ze meestal zeer intens. Samen verhalen delen schept immers een band, iets dat in die oude tijden niet te onderschatten was.
Reacties