Elke dag offerfeest
Deze week vierden de moslims het offerfeest en ook wij offerden er vrolijk op los tijdens onze op de Eleusinische Mysteriën gebaseerde rite voor Demeter. Later in de herfst komen nog het Joodse Loofhuttenfeest en Thanksgiving. Allemaal verschillende culturen, maar één ding hebben ze wel gemeen: het offeren van een stuk van de oogst - zij het soms symbolisch - om de goden te danken voor de overvloed van de afgelopen oogst en al vooruit te blikken naar een succesvol volgend oogstjaar.
In de oudheid was offeren een alomtegenwoordige praktijk. Uiteraard werden op de grote feesten, zoals de rites van de Eleusinische Mysteriën in Griekeland of Opeconsiva in Rome offers gebracht, maar het offeren beperkte zich niet tot de feesten. Het was iets van alledag. In die tijd deden de mensen geen rituelen omdat ze dat fijn vonden of omdat ze een mystieke band met de godheid in kwestie hadden, maar omdat ze geloofden dat ze van de goden afhankelijk waren om te overleven. Ze waren eigenlijk gewoon bang van die almachtige wezens die het in zich hadden om je een goede oogst te gunnen of je te laten doodgaan van de honger.
Dat brengt me bij een artikel van Nick Farrell dat ik niet zo lang geleden las en waarin hij zich ergert over de feel good retoriek van moderne heidenen als ze het over goden en godinnen hebben. Volgens hem dwepen hedendaagse pagans met de natuur, met een ritueeltje of een offertje als het hen goed utkomt, terwijl in de tijd waarin de goden en godinnen in kwestie nog overal aanbeden werden de natuur iets was dat getemd moest worden. In landbouwregio's werden goden aanbeden die daarvoor konden zorgen. De natuur was dus iets dat intrinsiek vijandelijk was... Mensen woonden ofwel in steden, ofwel in de brede landbouwstrook rond de steden. Dit jaar brachten we weer een paar warme zomerweken door in Lazio, de vruchtbare landbouwstreek rond Rome. Je hoeft geen dag in Rome rond te lopen om te beseffen dat er in de oude stad van groen nauwelijks sprake is. De goden werden er aanbeden in tempels. Het was allemaal erg formeel en serieus.
Dat sérieux is wat volgens Nick Farrell tegenwoordig ontbreekt. Hij heeft ergens wel een punt. In Thailand, Cambodja, Vietnam, Macau enz. ... zie je overal kleine huisaltaartjes. De mensen offeren er elke dag wierook, een stuk fruit, bloemen. Het is iets dat bij hun dagelijkse leven hoort, net zoals de spirits waar ze aan offeren. Hier bij ons gaan sommige mensen soms nog naar de zondagsmis en halen dan met moeite een halve euro boven voor de offerschaal. Dat is niet beter dan moderne pagans die eens per maand naar een covenbijeenkomst gaan en daar verder niet bij stil staan. Ik heb veel respect voor mijn schoonmoeder, die op de schouw regelmatig een kaarsje brandt bij het beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Zij doet precies wat onze vooruders uit de oudheid deden: de goden zonder schroom toelaten in hun dagelijks leven. Dat is iets dat in deze tijd zonder magie veel moeilijker is dan het lijkt. Het zijn echter niet de goden die ons hebben verlaten. Wij zijn het die de deur achter ons hebben dichtgeslagen.
FARRELL, Nick. Paganism is not about nature.
http://www.nickfarrell.it/paganism-nature/#comment-2295
In de oudheid was offeren een alomtegenwoordige praktijk. Uiteraard werden op de grote feesten, zoals de rites van de Eleusinische Mysteriën in Griekeland of Opeconsiva in Rome offers gebracht, maar het offeren beperkte zich niet tot de feesten. Het was iets van alledag. In die tijd deden de mensen geen rituelen omdat ze dat fijn vonden of omdat ze een mystieke band met de godheid in kwestie hadden, maar omdat ze geloofden dat ze van de goden afhankelijk waren om te overleven. Ze waren eigenlijk gewoon bang van die almachtige wezens die het in zich hadden om je een goede oogst te gunnen of je te laten doodgaan van de honger.
Dat brengt me bij een artikel van Nick Farrell dat ik niet zo lang geleden las en waarin hij zich ergert over de feel good retoriek van moderne heidenen als ze het over goden en godinnen hebben. Volgens hem dwepen hedendaagse pagans met de natuur, met een ritueeltje of een offertje als het hen goed utkomt, terwijl in de tijd waarin de goden en godinnen in kwestie nog overal aanbeden werden de natuur iets was dat getemd moest worden. In landbouwregio's werden goden aanbeden die daarvoor konden zorgen. De natuur was dus iets dat intrinsiek vijandelijk was... Mensen woonden ofwel in steden, ofwel in de brede landbouwstrook rond de steden. Dit jaar brachten we weer een paar warme zomerweken door in Lazio, de vruchtbare landbouwstreek rond Rome. Je hoeft geen dag in Rome rond te lopen om te beseffen dat er in de oude stad van groen nauwelijks sprake is. De goden werden er aanbeden in tempels. Het was allemaal erg formeel en serieus.
Dat sérieux is wat volgens Nick Farrell tegenwoordig ontbreekt. Hij heeft ergens wel een punt. In Thailand, Cambodja, Vietnam, Macau enz. ... zie je overal kleine huisaltaartjes. De mensen offeren er elke dag wierook, een stuk fruit, bloemen. Het is iets dat bij hun dagelijkse leven hoort, net zoals de spirits waar ze aan offeren. Hier bij ons gaan sommige mensen soms nog naar de zondagsmis en halen dan met moeite een halve euro boven voor de offerschaal. Dat is niet beter dan moderne pagans die eens per maand naar een covenbijeenkomst gaan en daar verder niet bij stil staan. Ik heb veel respect voor mijn schoonmoeder, die op de schouw regelmatig een kaarsje brandt bij het beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Zij doet precies wat onze vooruders uit de oudheid deden: de goden zonder schroom toelaten in hun dagelijks leven. Dat is iets dat in deze tijd zonder magie veel moeilijker is dan het lijkt. Het zijn echter niet de goden die ons hebben verlaten. Wij zijn het die de deur achter ons hebben dichtgeslagen.
FARRELL, Nick. Paganism is not about nature.
http://www.nickfarrell.it/paganism-nature/#comment-2295
Reacties