Workshop "Dans & religie" met Benjamin Muller
Toen Benjamin Muller me contacteerde omdat hij covens zocht om een dansworkshop aan te geven voor zijn eindwerk, was ik meteen enthousiast. Benjamin studeert dans aan een hogeschool in Nederland. Voor zijn eindwerk is hij bezig met het uitwerken van een choreografie die de band tussen religie en dans wil onderzoeken.
De voorstelling/choreografie is participatief, de toeschouwers worden mee in de dans getrokken en worden dus zelf danser. Hij had ze al uitgestest met een publiek van dansers en wilde hem nu ook testen met een gewillig publiek van religieuze mensen. Niet persé religieuzen maar wel mensen die dans als transcendent medium erkennen. Hij wilde bekijken in welke mate beide types van publiek op dezelfde manier met de choreografie zouden omgaan, wat ze zouden ervaren en hoe ze hiermee zouden omgaan.
Nadat we op PaGE al elke keer workshops sacraal dansen hadden geprogrammeerd en ook al een paar keer geëxperimenteerd hebben met trance dans, zagen we een avond met zo’n actieve sacraal geïnspireerde dansworkshop helemaal zitten. We spraken af op een vrijdagavond bij Verelna, wiens living even groot is als een balletzaal. Ik was bijna een uur te laat – de ring van Antwerpen blijft een verschrikking op vrijdagavond – maar iedereen was goed gezind en klaar om er in te vliegen. This was going to be fun! :-)
1. De Cirkel 1
We startten de workshop met een stukje tekenen. Benjamin had kleurpotloden en papier klaargelegd en vroeg ons om te tekenen wat een cirkel voor ons betekent. Er mochten woorden bij staan, stukken tekst, symbolen, ... alles mocht.
Ik tekende puur intuitief en maakte een soort van mindmap met de zon centraal tussen de sterren, helemaal in het centrum, met een uitdeinende reeks van cirkels daarrond, als een rimpeling in het water. Ik moest immers denken aan het heelal, het universum, dat blijft uitdeinen vanuit een centraal punt, het middelpunt van de cirkel.
2. Meditatie
We vervolgden met een meditatie waarbij de focus lag op onze ademhaling. We voelden de cyclus van het ademen, opnieuw een cirkel: het inademen is een cadeau van de bomen en bij het uitademen geef je een geschenk terug. Voel he uitademen diep in je buik.
3. Dansbeweging 1
We vormen een cirkel en geven elkaar een hand. We stappen naar voor op de maat van de muziek en zwieren onze handen naar voor: zo trekken we alle goede energie aan. Dan stappen we terug naar achter en zwaaien onze armen naar achter: alles wat je niet nodig hebt, geef je zo weer af. De idee hierachter is zuivering alvorens de cirkel effectief te trekken.
4. Dansbeweging 2
We geven elkaar een hand (cirkel) en maken met onze armen een korte rolbeweging naar voor en dan weer een kore rolbeweging naar achter. Onze voeten bewegen ook: we dansen op levendige volksmuziek. Dan laat Benjamin een hand los en we dansen verder als een sliert. We zien de slang in de dans, we spiraaldansen.
5. Dansbeweging 3
We staan in een cirkel en houden elkaars hand vast. We staan heel dicht bij elkaar, horen en voelen elkaars ademhaling, elkaars warmte. We wiegen heen en weer, naar links en naar rechts. We laten onze handen los en leggen die links en rechts op de rug van de persoon naast ons. Voel de warmte van de handen op je rug. Adem in, adem uit naar de handen op je rug.
We beginnen te neuriën, met iedereen samen, nog steeds heen en weer wiegend, met de warmte van de handen op onze rug, in- en uitademend naar die warmte achteraan onze rug. We kiezen zelf onze toonhoogte en de lengte van de klanken: gaan we voor één lange toon of zingen we verschillende tonen in één ademtocht. De harmonie komt vanzelf, zonder dat je het stuurt.
Je voelt het echt trekken diep in je buik. Dat doet me denken aan de Middle Pilar oefening en het vibreren van de Hebreeuwse klanken. Het voelt alleszins sterk, heel straffe energie! Het wordt warm!
6. Dansbeweging 4
We staan per twee e omhelzen elkaar. Ik moet lachen. Ik sta naast de vriendin die Benjamin heeft meegebracht om hem te assisteren. We kennen elkaar helemaal niet en dus zijn we allebei een beetje stroef en onwennig. We blijven staan in onze omhelzing en voelen de ademhaling van de ander. Traag wiegen we van links naar rechts en voor we het weten zijn we aan het dansen ... Terwijl we zo staan te dansen chanten we:
We are a circle,
within a circle,
without beginning
and never ending.
We zingen stees sneller en sneller en dansen dus ook sneller en sneller, als een supersnelle Weense wals, tot het lijkt of we helemaal tollen en trillen. We worden een beetje licht in ons hoofd: zo moeten de dansende soefi’s zich voelen, alleen doen wij het nu met twee.
Dan komen we terug in een cirkel staan, met iedereen samen. We gaan weer heel dicht bij elkaar staan terwijl we nog steeds chanten.
7. Dansbeweging 5
We gaan weer achteruit en vormen een grote cirkel. We leggen onze handen op elkaars schouders en stampen op de grond op de maat van de muziek. De muziek is vrolijk en energiek. Benjamin laat opnieuw een hand los en we beginnen een vrolijke spiraaldans.
De afwisseling van energieke volksmuziek, chanting en spiritueel klinkende zachte muziek waarop we op heel verschillende manieren bewegen laat ons verschillende energieën voelen. Het contrast tussen de dansbewegingen, van het sacrale waarbij je als het ware in jezelf keert, met je ogen dicht, naar de volksdans die heel extravert en opzwepend is, vrolijk, met lachende open ogen, is heel frappant.
8. De Cirkel 2
Benjamin vraagt ons om opnieuw te tekenen wat de cirkel voor ons betekent. Mijn intuitieve tekening van daarstraks is niet veranderd: ik teken opnieuw een spiraal met een punt in het centrum, maar nu begrijp ik waarom. Ik teken ook een cirkel met in het centrum een punt en aan de rand een heleboel punten. Tussen beide tekeningen zit een zoektocht, een proces van zoeken en vinden, een pad. De rand is even belangrijk als het middelpunt.
Bij een spiraal ga je naar binnen, je gaat op zoek naar het mysterie in het centrum. Ik zie het omgekeerd: je staat in het midden en je zoekt de cirkel, de rand, de buitenkant. Je deint uit, net zoals het heelal dat ik in het begin had getekend. Dat zijn de anderen. Zonder de anderen is er geen cirkel! Samen zijn we sterk, we ondersteunen elkaar en we laten niemand achter.
9. Mindmapping
Benjamin legt vijf vellen papier op de grond met daarop een kernwoord:
Cirkel
Performance
Dans
Participatory audience
Ritueel
Hij vraagt ons om zonder al te veel na te denken dingen op te schrijven op elk blad die voor ons met die kernwoorden te maken hebben. Ik pak een stift en loop de cirkel rond en rond en rond en af en toe stop ik om ergens een woord bij te schrijven. Wat mij betreft mogen die allemaal op elk van de vijf vellen staan:
Overgave
Vertrouwen
Zonder controle
Emotie voelen
Lijfelijkheid
Na de dansworkshop zelf, praatten we nog na tijdens het afsluitende hapje en drankje dat Verelna had voorzien. We vonden het allemaal fantastisch. Op PaGE2012 was het gebruik van de stem als tool voor energiewerk al een eye opener voor mij geweest. Freya Aswynn die de runen zong, David Rankine die ons leerde hoe we de Hebreeuwse klanken konden vibreren om energie op te roepen in het Middle Pilar ritueel, Luck Acke die ons mantras liet zingen, John Lockley die de spirits van de voorouders aanriep met gezangen ... het was de revelatie van de dag. En ook nu weer bleek de combinatie van klanken zingen of neuriën, zonder na te denken, een geweldige manier om energie naar boven te halen. Wow!
Volgens Benjamin was het treffend hoe gemakkelijk wij omgingen met die energie en de overgave die nodig is om helemaal op te gaan in de dans. Het zal wel helpen dat we gewend zijn om met elkaar samen te werken maar ook ons heks of priesteres zijn zelf speelt volgens mij een rol. Mensen met een religieuze achtergrond weten hoe het aanvoelt om jezelf los te laten laten en zijn daar niet bang voor. Integendeel, je komt altijd versterkt uit zo’n ervaring terug. Want daar draait het uieindelijk om: de energie geeft ons de kracht om te zijn wie we zijn.
De voorstelling/choreografie is participatief, de toeschouwers worden mee in de dans getrokken en worden dus zelf danser. Hij had ze al uitgestest met een publiek van dansers en wilde hem nu ook testen met een gewillig publiek van religieuze mensen. Niet persé religieuzen maar wel mensen die dans als transcendent medium erkennen. Hij wilde bekijken in welke mate beide types van publiek op dezelfde manier met de choreografie zouden omgaan, wat ze zouden ervaren en hoe ze hiermee zouden omgaan.
Nadat we op PaGE al elke keer workshops sacraal dansen hadden geprogrammeerd en ook al een paar keer geëxperimenteerd hebben met trance dans, zagen we een avond met zo’n actieve sacraal geïnspireerde dansworkshop helemaal zitten. We spraken af op een vrijdagavond bij Verelna, wiens living even groot is als een balletzaal. Ik was bijna een uur te laat – de ring van Antwerpen blijft een verschrikking op vrijdagavond – maar iedereen was goed gezind en klaar om er in te vliegen. This was going to be fun! :-)
1. De Cirkel 1
We startten de workshop met een stukje tekenen. Benjamin had kleurpotloden en papier klaargelegd en vroeg ons om te tekenen wat een cirkel voor ons betekent. Er mochten woorden bij staan, stukken tekst, symbolen, ... alles mocht.
Ik tekende puur intuitief en maakte een soort van mindmap met de zon centraal tussen de sterren, helemaal in het centrum, met een uitdeinende reeks van cirkels daarrond, als een rimpeling in het water. Ik moest immers denken aan het heelal, het universum, dat blijft uitdeinen vanuit een centraal punt, het middelpunt van de cirkel.
2. Meditatie
We vervolgden met een meditatie waarbij de focus lag op onze ademhaling. We voelden de cyclus van het ademen, opnieuw een cirkel: het inademen is een cadeau van de bomen en bij het uitademen geef je een geschenk terug. Voel he uitademen diep in je buik.
3. Dansbeweging 1
We vormen een cirkel en geven elkaar een hand. We stappen naar voor op de maat van de muziek en zwieren onze handen naar voor: zo trekken we alle goede energie aan. Dan stappen we terug naar achter en zwaaien onze armen naar achter: alles wat je niet nodig hebt, geef je zo weer af. De idee hierachter is zuivering alvorens de cirkel effectief te trekken.
4. Dansbeweging 2
We geven elkaar een hand (cirkel) en maken met onze armen een korte rolbeweging naar voor en dan weer een kore rolbeweging naar achter. Onze voeten bewegen ook: we dansen op levendige volksmuziek. Dan laat Benjamin een hand los en we dansen verder als een sliert. We zien de slang in de dans, we spiraaldansen.
5. Dansbeweging 3
We staan in een cirkel en houden elkaars hand vast. We staan heel dicht bij elkaar, horen en voelen elkaars ademhaling, elkaars warmte. We wiegen heen en weer, naar links en naar rechts. We laten onze handen los en leggen die links en rechts op de rug van de persoon naast ons. Voel de warmte van de handen op je rug. Adem in, adem uit naar de handen op je rug.
We beginnen te neuriën, met iedereen samen, nog steeds heen en weer wiegend, met de warmte van de handen op onze rug, in- en uitademend naar die warmte achteraan onze rug. We kiezen zelf onze toonhoogte en de lengte van de klanken: gaan we voor één lange toon of zingen we verschillende tonen in één ademtocht. De harmonie komt vanzelf, zonder dat je het stuurt.
Je voelt het echt trekken diep in je buik. Dat doet me denken aan de Middle Pilar oefening en het vibreren van de Hebreeuwse klanken. Het voelt alleszins sterk, heel straffe energie! Het wordt warm!
6. Dansbeweging 4
We staan per twee e omhelzen elkaar. Ik moet lachen. Ik sta naast de vriendin die Benjamin heeft meegebracht om hem te assisteren. We kennen elkaar helemaal niet en dus zijn we allebei een beetje stroef en onwennig. We blijven staan in onze omhelzing en voelen de ademhaling van de ander. Traag wiegen we van links naar rechts en voor we het weten zijn we aan het dansen ... Terwijl we zo staan te dansen chanten we:
We are a circle,
within a circle,
without beginning
and never ending.
We zingen stees sneller en sneller en dansen dus ook sneller en sneller, als een supersnelle Weense wals, tot het lijkt of we helemaal tollen en trillen. We worden een beetje licht in ons hoofd: zo moeten de dansende soefi’s zich voelen, alleen doen wij het nu met twee.
Dan komen we terug in een cirkel staan, met iedereen samen. We gaan weer heel dicht bij elkaar staan terwijl we nog steeds chanten.
7. Dansbeweging 5
We gaan weer achteruit en vormen een grote cirkel. We leggen onze handen op elkaars schouders en stampen op de grond op de maat van de muziek. De muziek is vrolijk en energiek. Benjamin laat opnieuw een hand los en we beginnen een vrolijke spiraaldans.
De afwisseling van energieke volksmuziek, chanting en spiritueel klinkende zachte muziek waarop we op heel verschillende manieren bewegen laat ons verschillende energieën voelen. Het contrast tussen de dansbewegingen, van het sacrale waarbij je als het ware in jezelf keert, met je ogen dicht, naar de volksdans die heel extravert en opzwepend is, vrolijk, met lachende open ogen, is heel frappant.
8. De Cirkel 2
Benjamin vraagt ons om opnieuw te tekenen wat de cirkel voor ons betekent. Mijn intuitieve tekening van daarstraks is niet veranderd: ik teken opnieuw een spiraal met een punt in het centrum, maar nu begrijp ik waarom. Ik teken ook een cirkel met in het centrum een punt en aan de rand een heleboel punten. Tussen beide tekeningen zit een zoektocht, een proces van zoeken en vinden, een pad. De rand is even belangrijk als het middelpunt.
Bij een spiraal ga je naar binnen, je gaat op zoek naar het mysterie in het centrum. Ik zie het omgekeerd: je staat in het midden en je zoekt de cirkel, de rand, de buitenkant. Je deint uit, net zoals het heelal dat ik in het begin had getekend. Dat zijn de anderen. Zonder de anderen is er geen cirkel! Samen zijn we sterk, we ondersteunen elkaar en we laten niemand achter.
9. Mindmapping
Benjamin legt vijf vellen papier op de grond met daarop een kernwoord:
Cirkel
Performance
Dans
Participatory audience
Ritueel
Hij vraagt ons om zonder al te veel na te denken dingen op te schrijven op elk blad die voor ons met die kernwoorden te maken hebben. Ik pak een stift en loop de cirkel rond en rond en rond en af en toe stop ik om ergens een woord bij te schrijven. Wat mij betreft mogen die allemaal op elk van de vijf vellen staan:
Overgave
Vertrouwen
Zonder controle
Emotie voelen
Lijfelijkheid
Na de dansworkshop zelf, praatten we nog na tijdens het afsluitende hapje en drankje dat Verelna had voorzien. We vonden het allemaal fantastisch. Op PaGE2012 was het gebruik van de stem als tool voor energiewerk al een eye opener voor mij geweest. Freya Aswynn die de runen zong, David Rankine die ons leerde hoe we de Hebreeuwse klanken konden vibreren om energie op te roepen in het Middle Pilar ritueel, Luck Acke die ons mantras liet zingen, John Lockley die de spirits van de voorouders aanriep met gezangen ... het was de revelatie van de dag. En ook nu weer bleek de combinatie van klanken zingen of neuriën, zonder na te denken, een geweldige manier om energie naar boven te halen. Wow!
Volgens Benjamin was het treffend hoe gemakkelijk wij omgingen met die energie en de overgave die nodig is om helemaal op te gaan in de dans. Het zal wel helpen dat we gewend zijn om met elkaar samen te werken maar ook ons heks of priesteres zijn zelf speelt volgens mij een rol. Mensen met een religieuze achtergrond weten hoe het aanvoelt om jezelf los te laten laten en zijn daar niet bang voor. Integendeel, je komt altijd versterkt uit zo’n ervaring terug. Want daar draait het uieindelijk om: de energie geeft ons de kracht om te zijn wie we zijn.
Reacties