Litha
Op 21 juni mogen we eindelijk het blad van de lente omslaan en goedgezind de zomer in wandelen (ook al lijkt het alsof we dit jaar de lente hebben overgeslagen). Heksen en andere pagan tradities vieren dan de zomerzonnewende. De meesten onder ons hebben geleerd dat er acht van die Keltische jaarfeesten zijn, die samen het wiel van het jaar vormen. Eén van die feesten is Litha of midzomer.
Nochtans is Litha helemaal geen Keltisch feest en is er ook geen enkel bewijs dat de Kelten dit feest überhaupt vierden. Over de Kelten weten we sowieso bijna niks, tenzij het werd opgeschreven door Julius Caesar of door monniken, en beide schreven met een gekleurde bril … Wat we wel weten is dat die oude volkeren afhankelijk waren van het land voor hun overleven (het verschil tussen een goede en een slechte oogst kon het verschil zijn tussen leven en dood) en daarom het jaar verdeelden in twee helften gebaseerd op de zon en de vruchtbaarheid die zij bracht, een lichte helft en een donkere helft. Vroeger werd er veel meer volgens de seizoenen geleefd, waarbij de zon één van de bepalende factoren was in wat wij nu het ‘wiel van het jaar’ noemen. Dat gold niet alleen voor de Kelten, ook voor de noordse volkeren.
Daarmee zijn we meteen aanbeland bij Litha, want dat is van oorsprong een Germaans feest. De naam komt uit het Oud-Engels. Haast alles wat wij geleerd hebben als het over hekserij of druidisme gaat, komt van ginder. Dat komt omdat Gerald Gardner een Engelsman was en de mosterd voor zijn nieuwe ‘oude’ religie dus uit zijn eigen terroir haalde. Was hij geboren in Bretagne, dan was wicca misschien toch net iets anders geworden … Ondertussen is er gelukkig al veel veranderd, maar die acht “Keltische” jaarfeesten vieren we nog altijd. Dat is zeker een goede zaak want de feesten volgen het levensritme van de aarde zelf en stadsheksen als wij kunnen die reminder goed gebruiken.
Terug naar Litha. De moderne versie van dat feest komt dus uit Engeland, het land van de Angelen en de Saksen. Het woord ‘angelsaksisch’ voor alles wat Engels is, komt daarvan. En Angelen en Saksen zijn geen Kelten, integendeel! Angelsaksen is de verzamelnaam voor verschillende Germaanse stammen die zich vanaf de vijfde eeuw na Christus, nadat de Romeinen waren vertrokken, in Engeland vestigden en de Kelten daar wegjoegen. Die vonden een nieuwe plek in Wales en Cornwall. Daar blijft nog een spoor van over in het Welsh en Cornish, twee van de weinige Keltische talen die de geschiedenis hebben overleefd. De rest van Engeland werd dankzij de Germanen Engels.
De Germanen – ook de Angelsaksen – vierden “Liþa”, vandaar de naam, of ook wel midnesumor en midsumordæg. Midzomer dus. Het feest was de tegenhanger van Yule, de winterzonnewende of midwinter. Uit de geschriften van de Engels emonnik Bede weten we dat de Germanen een kalender hadden die liep volgens de fazen van de maan. In het systeem zaten twee uitzonderingen: de maanden Liþa en Geola (waar je Yule in herkent). Dat waren dubbele maanden met een zonnewende in het midden. Die zijn meteen ook de twee middelpunten van het jaar, met Liþa als het midden van de zomer en Geola als het midden van de winter. De rest van de (maan)kalender werd rond die twee middelpunten gecalibreerd. Beide waren dus belangrijk en werden gevierd met grote vuren ter ere van de zon. Dat gebeurt nu nog altijd in zowat alle noordelijke streken, van Scandinavië tot de Baltische staten.
Als wij het nu over midzomer hebben, ook al begint de zomer officieel pas vandaag, dan volgen we dus niet de Keltische maar de Germaanse traditie die nu het hoogtepunt van de zomer viert. Dat is ook heel logisch: tijdens de langste dag van het jaar staat de zon op haar hoogste punt. Ik kan me ook geen enkel jaar herinneren waarin het slecht weer was tijdens de examens (behalve 2024)!
Lees ook: https://webmaidensgrimoire.blogspot.com/2016/06/de-zomerzonnewende.html
Bronnen:
- https://jenncampusauthor.com/midsummer-litha-summer-solstice/
- https://windintheworldtree.wordpress.com/2017/06/26/midsummer-litha/
- https://www.mabonhouse.co/new-blog/a-history-of-litha-and-midsummers-night
Foto: Photo by Valdemaras D. on Unsplash
Reacties