Lughnassadh

Op 1 augustus wordt Lughnassadh gevierd, het eerste van de drie Keltische oogstfeesten. De mensen waren de hele dag druk bezig met het binnenhalen van de eerste oogst en 's avonds werd dat gevierd. Lughnassadh is Iers en betekent “het feest van Lugh”. Lugh is de Keltische zonnegod die zich in deze periode opoffert om in de lente opnieuw herboren te worden. Omdat Lughnassadh samenvalt met de oogst, werd het niet altijd vast op 1 augustus gevierd maar gewoon op het einde van de eerste oogst. En dat kon dus wel eens verschillen afhankelijk van het weer. Het is pas als het feest wordt gerecupereerd door de katholieke kerk dat het vastgeprikt wordt op 1 augustus, aan het begin van de oogst en niet op het einde. Daarmee viel het bewust niet helemaal samen met het heidense oogstfeest, wat gemakkelijker was om de oude oude goden als het ware te doen verdwijnen. Veel heksen gebruiken liever het woord Lammas om het feest aan te duiden, ook al is dat het woord dat de christenen er aan gaven. Christenen noemden dit feest “Loafmass”, verbasterd naar Lammas, waarbij dank werd uitgesproken aan God voor de gave van het brood. De traditie in de katholieke kerk om dank te zeggen over het brood, is trouwens hiervan afkomstig.

Ook al is augustus één van de warmste maanden van het jaar – al kan daar de laatste twee jaar over gedebatteerd worden J - toch vieren we bij Lughnassadh het korter worden van de dagen en het afscheid van de zonnegod Lugh. Het is een groot oogst-, dank- en vuurfeest ter ere van Lugh die zichzelf opoffert. Hij symboliseert het afstervende graan van deze oogst maar ook het zaad voor de volgende oogst. De oude god wordt gedood als het graan wordt geoogst, maar leeft voort in het zaad en wordt herboren in het graan van volgend jaar, in een eeuwige cyclus van dood en wedergeboorte. Pas als de god sterft, kan de winter worden overwonnen en kan het graan het volgende jaar weer groeien. Lughnasadh is daarom niet alleen een feest ter ere van de geofferde god, maar ook een vruchtbaarheidsfeest. Het zaad dat wordt geoogst gaat de aarde immers opnieuw bevruchten! Met Beltain – negen maanden later, jawel J - wordt de god opnieuw geboren ...

In de Keltische mythologie offert de koning begin augustus zijn leven om de vruchtbaarheid van het land te verzekeren en zo een nieuwe cyclus in gang te steken.  Soms werd het laatste graan samengebonden in de vorm van een man en zelfs symbolisch doodgeslagen! Voor de Kelten waren de goden sterfelijk en koningen regeerden omwile van hun goddelijke status. Het lot van het land hing samen met de macht van de koning. Mocht die macht wegkwijnen, dan zou ook het land ten onder gaan. Een god (of een koning) kon dus veel beter sterven op het hoogtepunt van zijn macht, dan langzaam af te takelen. Daarom ook dat koningen en krijgers liever in de strijd stierven dan in hun bed. Om een vruchtbare oogst te garanderen, werd dus meestal de koning zelf gedood, maar soms werd een vervanger gekozen. De oeroude traditie van de “Wicker Man” is hierop terug te voeren, al dan niet met echte mensenoffers.

Lughnasadh is dus een tijd van transformatie. De koning offert zich op en wordt getransformeerd naar een overvloedige oogst. Lughnassadh is dus ook een moment waarop we zelf kunnen stilstaan bij de offers die we zelf hebben gebracht met het oog op een nieuwe oogst in ons leven. Lughnassadh is het feest van overvloed. Na de inspanningen van het afgelopen jaar, volgt nu een welverdiend moment van genieten van de opbrengst van die inspanningen. We denken na over wat we bereikt hebben en zijn dankbaar voor wat we hebben. We plukken de vruchten van wat we dit jaar gezaaid hebben, zowel positief als negatief. We genieten van de zon en we doen energie op voor de komende donkere dagen. Want Lughnassadh is een keerpunt: we nemen afscheid van Lugh en maken ons klaar voor de winter die er aan zal komen.