Väntljusstaken 2023 - första vänt: Fehu (RAT)
Toen Aurora ons enthousiast wees op de traditie van “Sunwait” moest ik lachen. We steken hier al een paar jaar de Väntljusstaken-kaarsen aan. Als Zweden-fans én pagans is dat een traditie die wij met plezier hebben overgenomen als een alternatieve advent.
Elk jaar maken we er iets anders van: theelichtjes in met runen versierde glazen potten, kaarsen met ingegraveerde runen, enz. … Dit jaar werden het mooie strakke witte tafelkaarsen waarop ik met gesmolten rode was van een rode geurkaars de runen penseelde: fehu (rijkdom), uruz (kracht, creatie), thurisaz (Thor, bescherming, regeneratie), ansuz (Odin, goden, voorouders), raido (beweging, groei, cyclus) en tot slot kenaz (vuur, kennis). Ik ben best tevreden met het resultaat!
Vandaag is het de vijfde donderdag voor Yule en dus staken we de eerste kaars aan. De volgende vier donderdagen volgen de volgende kaarsen met op 21 december de laatste. Elke week eentje meer. Die eerste kaars gaat over materiële welvaart. Eigenlijk zijn de zes kaarsen een soort van wishlist voor het komende jaar. Elke keer als je een kaars aansteekt, denk je na aan waar je staat met dat aspect in je leven en waar je naartoe wil. Het zijn zes momenten van (zelf)reflectie. En dat is net waar de donkere periode van het jaar goed voor is.
https://webmaidensgrimoire.blogspot.com/2020/11/vantljusstaken.html
---
SUNWAIT 2023
Zin om mee te doen, en af te tellen naar Yule? Doe dan mee met Sunwait (een soort paganistische advent).
Officieel worden de Sunwait kaarsen aangestoken op de donderdagen in aanloop van Yule. Dit jaar is dit 16 november, 23 november, 30 november, 7 december, 14 december en 21 december. Sommige pagans kiezen ervoor om de laatste kaars aan te steken op de avond voor Yule - oftewel "Mother's Night". Dan wordt er vaak een ritueel aan gekoppeld om de Dísir te eren.
Nodig: 6 kaarsen voor de eerste zes runes van de Futhark. Deze runes worden in elke kaars gekerfd of hoe je het ook wilt aanbrengen (mag ook met een wasstift zijn, of via andere was er laten op te lopen). Dit mogen ook 6 theelichtjes zijn, maar voor mij persoonlijk lijkt dit wat te klein om 6 weken mee te gaan.
- Eerste week: Fehu kaars
- Tweede week: Fehu kaars en Uruz kaars
- Derde week: Fehu, Uruz en Thurisaz kaarsen
- Vierde week: Fehu, Uruz, Thurisaz en Ansuz kaarsen
- Vijfde week: Fehu, Uruz, Thurisaz, Ansuz en Raido kaarsen
- Zesde week: Fehu, Uruz, Thurisaz, Ansuz, Raido en Kenaz kaarsen
Meer info? https://www.facebook.com/vantljusstaken
Doe je mee?
Eerst een beetje geschiedenis:
Väntljusstaken is een voornamelijk Zweedse traditie met invloeden uit Noorwegen en Denemarken. Later kwamen daar wat Germaanse invloeden bij. Één van de zaken die Sunwait geïnspireerd heeft, is Torshelgd (Helg betekent weekend in het Zweeds - Eng: Thor’s Hallow), een viering die in 19de eeuwse teksten wordt beschreven als toegepast in grote delen van Zweden. Hoewel niemand kan zeggen hoe oud de traditie is, of hoe ze precies gevierd werd, was het duidelijk dat donderdagen een belangrijke rol speelden. Traditioneel was het een belangrijke dag in het Pre-Christelijke Scandinavië – donderdagen waren namelijk de start van ene nieuw begin. Vandaar dat we elke donderdag een nieuwe kaars branden. Op deze dag worden Thor en Freya in het huis uitgenodigd. Ook was dit vanouds (bron: Trolldom: Spells and Methods of the Norse Folk Magic Tradition – Johannes Garbbäck) een krachtdag. “During the course of a week the day of power is Thursday, since this was the day when the old tings were held in which the ancestors and deities came down and up to help in the passing of judgments.”
Er zijn echter ook mensen die ervoor kiezen om niet op donderdag de kaars te branden, maar de laatste kaars op de avond voor Yule aan te steken. Ook wel gekend als “Mother’s Night’ van de twaalf dagen van Yule. Dat zou dan dit jaar op woensdagen zijn (1: 15 november, 2: 22 november, 3:29 november, 4: 6 december, 5: 13 december, 6: 20 december). Je kan dit ritueel dus gerust aanpassen zoals je wilt. En uiteraard kan je ook combineren. Because, why not… Dan zou je bijvoorbeeld je Sunwait kaarsen kunnen klaar hebben en daar 12 theelichtjes rond zetten voor de 12 dagen van Yule op woensdagen.
En, omdat wij pagans houden van personaliseren. Er zijn ook mensen die beslissen om het op zondag te doen, omdat die dag van de week genoemd is naar de Zon en dus in relatie staat met Sunna. Which makes sense, toch…
Er zijn ook mensen die het aangepast hebben naar 5 kaarsen en maar 5 weken branden. En dit doen vanuit de 4 elementen en spirit.
Ook het Christelijke branden van kaarsen met de Advent heeft Sunwait fel geïnspireerd. Dit is eigenlijk een traditie die rond 1800 in Duitsland ontstaan is, en waar elke zondag – gedurende de 4 weken voor Kerstmis – een kaars ontstoken werd. Waar adventkransen traditioneel een ronde vorm hebben, is dit voor de Sunwait niet het geval, dit kan elke vorm aannemen die je zelf wilt. Heel veel paganisten kiezen voor de vorm van een Yule-log. Vaak wordt er ook nog natuurlijke versiering aangebracht (denk maar aan mos, dennenappels, sparrentakken,…).
Het derde element is de Alvablot. We weten hier niet heel veel over, maar dit feest werd rond de Samhain-periode. Dit betekent letterlijk Elfen-offering, en is een offering aan de elfen gedurende het eind van de herfstperiode, wanneer de oogsten werden binnen gehaald. Men gaat ervan uit, dat deze offering zich vooral concentreerde rond voorouder-ering en het levensbloed van de familie.
Rekening houdend met bovenstaande, ontdekte men dat er 6 donderdagen tussen de oudere Alvablot en de Wintersolstice zitten. In het begin werden nog nummers gebruikt, maar toen iemand opperde dat “tellen met de Runes” leuker zou zijn, werden de eerste 6 runes van de oudere Futhark toegevoegd. Toen opperde iemand dat het leuk zou zijn om de betekenis van de Runes ook effectief aan de viering te koppelen. Stina Christersdotter Jarenskog schreef het Sunwait vers, die internationaal gebruikt wordt om deze dagen te begeleiden. En zo werd Väntljusstaken gecreëerd.
De naam bestaat uit Vänt en “Ljusstake”. Vänt is een woordspeling op advent en is een begrijpelijk (maar grammatisch niet correcte) verwijzing naar het werkwoord Vänta (wachten). Het is echter ook een perfecte vorm van het werkwoord “att vända” (draaien) en betekent dus gedraaid (hebben). Dit refereert naar het Zweedse woord “Solvända” (de zon draait), wat zonnewende betekent. De correcte Zweedse zin zou zijn: “Det har vänt” (Het is gedraaid), wat betekent dat de tijd van de Zonnewende voorbij is. Je zegt dus: “Vi firar vänt tills det har vänt” (We vieren (zon)wacht tot het gedraaid is). Ljusstake betekent kaarsenhouder.
De Engelse vertaling is “Sunwait”, welke minder woordspellingen heeft en een meer letterlijke vertaling van ‘Zonwacht’ is.
Doordat dit een relatief nieuwe traditie is, die ondertussen toch al enkele jaren meedraait – sinds 2016 ongeveer – blijft deze ook continu veranderen. Mensen voegen dingen toe, mensen gaan anders gaan interpreteren.
Sommige kiezen om hier ook nog verdere paganistische invloeden aan toe te voegen, denk maar aan reinigingsrituelen, gebeden voor Sunna of Thor, een Galdr voor de rune (een lied of het chanten van de rune, om deze te activeren) van die week, een faining (soort offer-toast) gedurende het ritueel, een gebed voor Sigdrifa (Sigdrifa’s prayer – een algemeen gebed welke dagelijks kan opgezegd worden).
Sommige mensen reciteren enkel het stukje dat over de ‘nieuwe kaars’ gaat. Sommigen doen alle vorige kaarsen erbij terwijl ze ze aansteken. Dit is aan jou om zelf te beslissen. Ik zal de vorige er ook telkens bij zetten.
De kaarsen moeten geen bepaalde vorm hebben noch kleur en ook zijn er geen vastgestelde eisen voor de kaarsenhouders. Sommige mensen werken in een spiraal, anderen kiezen voor een soort trap. Zo zijn er mensen die bekijken hoelang kaarsen branden, berekenen hoe lang ze per keer moeten branden, zodat de kaarsen één per één de laatste dag uitgaan terwijl de laatste als laatste blijft branden. Je kan elke kaars specifiek inzegenen voor de betekenis die erachter zit. Dit zal ook elke week kort besproken worden, dus daar kun je je op voorbereiden. Er zijn ook mensen die hun kaarsenhouders versieren met de runen. Maar again, niets is verplicht! En er zijn ook mensen die kiezen voor LED-kaarsen. Ook dat is prima!
Bedoeling: Elke week zal er een stukje verschijnen om die week op donderdag te gebruiken, wanneer je de kaars aan steekt. Geef hier gerust jouw eigen draai aan. Tijdens jouw werk, is het vooral de bedoeling dat je stilstaat bij Sol / Sunna. Mediteer ook telkens op de rune. Zelf iets bij gecreëerd? Laat gerust weten, zodat we dit kunnen toevoegen voor volgende jaren!
Bronnen:
- Väntljusstaken / Sunwait candles: https://www.facebook.com/vantljusstaken
- Printable: Sunwait (with a printable) – Anglesdottir Arts (wordpress.com): https://anglesdottirarts.wordpress.com/2021/11/07/sunwait-with-a-printable/
Meer weten?
- Podcast Gifts of Wyrd: 25 Gifts of the Wyrd: Vantljusstaken - Sunwait Candle Lighting | Gifts of the Wyrd (podbean.com): https://giftsofthewyrd.podbean.com/e/vantljusstaken/
- 12 Days of Yule: The Twelve Days of Yule: From Mother’s Night thru Twelfth Night – Wyrd Designs (wordpress.com): https://wyrddesigns.wordpress.com/2018/12/21/the-twelve-days-of-yule-from-mothers-night-thru-twelfth-night/
FÖRSTA VÄNT – FIRST SUNWAIT: FEHU
De Rune Fehu beeldt bezit en rijkdom uit. De naam refereert aan “Vee”, omdat dit vroeger het hoogste bezit was. In een Oud-Noors gedicht staat: “Wealth is a source of discord among kin; the wolf lives in the forest”. Maar rijkdom moet onderhouden worden, er is een kost aan verbonden, of dit nu mentaal, emotioneel, fysiek, financieel, tijd of middelen zijn. Het is dus een goed moment om stil te staan bij de zaken die je in bezit hebt. Of wat je zou willen bezitten het komende jaar en wat jou dat zal kosten.
De Queen waarin het eerste stuk vers naar verwezen wordt is Sunna of Sol (de zon). Gedurende de afgelopen maanden, is Sunna stilaan weggeëbd en spendeerden we meer tijd in het donker. Momenteel is het dus tijd om haar te eren tot wanneer het Wiel draait en zij terug aan krachten zal winnen. We kijken gezamenlijk uit naar haar terugkomst.
Fehu wordt geassocieerd met de kleur rood, omwille van de levenskracht en bloed dat door onze aderen stroomt. Vandaar dat er bij oudere rituelen nogal vaak over bloedoffers wordt gesproken.
In sommige lectuur wordt er aangeraden om kaarsen te zalven met kaneelolie.
Dieren waarmee Fehu geassocieerd wordt: alle vee, katten, zwaluwen, wolven en slangen.
Element: zowel vuur als aarde.
Kleuren: rood, groen, goud.
Planten: vlier en netel.
Chakra: Root/Wortel.
Ritueel:
Vuurvogel
Zoals de Vuurvogel oprijst uit de as van het vuur, zo worden wij nu gezuiverd.
Grote Moeder, Godin van onze harten, zegen ons en zuiver ons.
Hemelvader, laat uw stralen ons wijden en maak ons klaar voor dit intens ritueel.
Open onze geest voor uw dimensies.
Laat onze lippen enkel nog de waarheid spreken.
Laat ons hart de weg van de Goden volgen, nu en altijd.
Schenk onze handen de gave van het magisch werk.
Laat onze voeten de heilige paden bewandelen, in uw gezelschap en in het gezelschap van gelijken.
Blessed Be.
Cirkel trekken
Trek de cirkel door middel van visualisatie – een witte bubbel begint bij jou en wordt groter en groter tot het alle aanwezigen doorheen tijd en afstand meeneemt.
Elementen en spirits aanroepen
Aarde:
We groeten en verwelkomen de Wachters van het Noorden en de elementale krachten van de Aarde.
Krachten van de eeuwige nacht, van aardbevingen en van de bergen.
Aarde, fundering onder onze voeten en fundering van ons lichaam, onze botten.
Mos en klei, steen en zout.
Wees getuige van dit ritueel en wees welkom!
Lucht:
We groeten en verwelkomen de Wachters van het Oosten en de elementale kracht van Lucht.
Kracht van de opkomende zon, van tornado’s, de zachte bries die zaadjes naar vruchtbare gronden brengt.
Lucht, gever van visies, inzichten en creativiteit.
Wees getuige van dit ritueel en wees welkom!
Vuur:
We groeten en verwelkomen de Wachters van het Zuiden en de elementale krachten van Vuur.
Kracht van de Zuiderse zon, van wild vuur en vulkanen.
Vuur, schenker van passie en inspiratie.
Kaars en licht, haard en warmte.
Wees getuige van dit ritueel en wees welkom!
Water:
We groeten en verwelkomen de Wachters van het Westen en de elementale krachten van Water.
Kracht van de ondergaande zon, van diepe oceanen, kolkende rivieren en razende stormen.
Water, uw regen voedt en zuivert, schenker van intuïtie en mysterie.
Eb en vloed, meer en dauw.
Wees getuige van dit ritueel en wees welkom!
Zon en Aarde:
We groeten en verwelkomen de krachten van de zon boven ons en van de Aarde onder ons.
Voorouders:
We groeten en verwelkomen de krachten van onze voorouders, van Hen die voor ons zijn gekomen en van Hen die na ons zullen komen.
Geesten van het land:
We groeten en verwelkomen de krachten en de geesten van het land waarop wij vandaag samen te gast zijn.
Blessed be.
Sunna en Thor uitnodigen
Hail to Sunna, rising of the Sun,
Shining brightly, you traverse the heavens.
And Your presence blesses us all.
We greet and welcome You!
Hail to Thor, Lord of the Hammer,
Help us to untwist our tongues, so we can speak plainly and the fiery truth,
Hurled blazing like a hammer bolt across the open skies!
We greet and welcome You!
Ritueel voor Fehu
In the first of sunwait we light
The candle of Fehu so bright
Until the return of the Queen of skies
May her beauty and splendor rise
[steek Fehu aan]
We steken de eerste kaars in afwachting aan.
Brandende vlam, breng ons de kracht van de rune Fehu, tot de koningin van de zon zich wederom wentelt.
Moge dit licht ons herinneren aan haar stralende schoonheid.
We vragen Fehu, de eerste rune van de eerste Aett, om in ons warm en veilig huis ons welvaart en overvloed in alle vormen te brengen.
We vragen om financiële overvloed, om datgene te dragen waar we voorstaan en om ons te helpen de verantwoordelijkheid te dragen hiermee om te gaan.
We vragen om onze financiële problemen te overwinnen.
We vragen voldoende welvaart om te kunnen delen met wie we lief hebben, want we wensen niet afhankelijk te worden van onze welvaart.
We vragen om een vruchtbaar en productief land en voor de dieren en gewassen.
En we vragen voor voldoende overvloed in gewassen, vruchten en fruit om de monden te voeden van degenen die ons aan het hart liggen.
We vragen ook om zegeningen in het creatieve vuur dat uit Muspelheim ontspringt, zodat dit vuur ons kan inspireren in ons leven en in ons werk – zodat het nieuwe ideëen kan helpen ontspruiten.
We kijken met open hart en verlangen uit naar het nieuwe licht dat ons tegemoet komt.
So mote it be.
Neem de tijd om over de rune te mediteren. Visualiseer jouw leven gevuld met welvaart en overvloed.
Sunna en Thor bedanken
Hail to Sunna, She who rises with every day and sets with every night.
We look forward and celebrate your rise in power with every day that passes.
Mighty Sunna, help us to follow Your Rhythms, for you are wise and practical.
Hail and Farewell.
Hail to Thor, He who protects the common man.
We celebrate you on your Nameday.
Lord of Storms, Lightning bringer, who tears across the skies, we thank you for your protection.
Hail and Farewell.
Elementen en Spirits bedanken
Geesten van het land:
We danken de krachten en de geesten van het land waarop wij vandaag samen te gast waren.
Voorouders:
We danken de krachten van onze voorouders, van hen die voor ons zijn gekomen en van hen die na ons zullen komen.
Zon en Aarde:
We danken de krachten van de zon boven ons en van de Aarde onder ons.
Vuur:
We danken de Wachters van het Zuiden en de elementale kracht van Vuur.
Voor de stralende zomerdagen en het knusse haardvuur tijdens winteravonden.
Voor de vonk van het leven en transformatie.
Voor de zuiverende kwaliteiten en voor het vuur in al onze passie.
Waak over ons van daar waar de maan het hoogst staat.
Lucht:
We danken de Wachters van het Oosten en de elementale kracht van Lucht.
Voor elke koele bries en frisse wind, elke blauwe hemel en heldere nacht.
Voor de geuren van de lente, zomer, herfst en winter.
En voor de lucht die onze adem is.
Waak over ons van daar waar de maan terug op komt.
Aarde:
We danken de Wachters van het Noorden en de elementale kracht van de Aarde.
Voor de wijdse uitzichten over bergen en dalen.
Voor de grond onder onze voeten die ons draagt en voedt.
Voor de vruchtbaarheid en stabiliteit en voor de gronding en voeling met ons lichaam.
Waak over ons van daar waar de maan en de zon zich aan ons onttrekken.
Water:
We danken de Wachters van het Westen en de elementale kracht van Water.
Voor elke klaterende stroom en uw diepblauwe oceanen.
Voor de baden die onze lichamen zuiveren en voor de tranen die onze pijn wegdragen.
We bedanken u voor het water in ons lichaam.
Waak over ons van daar waar de maan weer langzaam onder gaat.
Cirkel openen
Visualiseer de witte bubbel en beeldt je in dat deze kleiner en kleiner wordt, tot jouw kracht terug bij jou is.
Reacties