De vrouwe van het (bloed)bad

Ik had aan G. beloofd om mee te komen figureren op het eendags LARP-event dat hij had georganiseerd binnen de imaginaire wereld van Omen, de fantasy LARP waar hij en Luna als speler aan deelnemen. Begin van deze week kreeg ik de briefing doorgestuurd: een korte beschrijving van de wereld en hoe die in elkaar zit, de achtergrond van het personage dat ik zou moeten spelen en de situatie op de plek waar we ons in-game zouden bevinden: een soort van Romeinse gladiatorenschool annex lusthof. 

Toen ik die achtergrond las moest ik lachen: G. had me getypecast. Hij had een heks nodig gehad, pardon, een priesteres van de Moeder. In Oresta – lees: Rome – worden de Vader en de Moeder aanbeden, waarbij die laatste staat voor vruchtbaarheid, liefde, alles wat met vrouwelijkheid en seks te maken heeft, enz. … Het klassieke plaatje. 

Symbool voor de Vader en de Moeder staan de Leeuw en de Leeuwin. Dat mijn personage oorspronkelijk uit Aymun – lees: Egypte – kwam, deed me meteen wat rechter zitten toen ik de achtergrond las. In Aymun heet de Moeder, aka de Leeuwin, Sekh-Aten. Yeah right …

Toeval of niet, maar net deze week vroeg Nick Farrell op Facebook wat het favoriete offer van de Egyptische godin Sekhmet is binnen een rituele context. Sekhmet is de godin van oorlog, strijd en vuur (tiens, waar heb ik dat nog gehoord?) en wordt beschouwd als één van de belangrijkste Egyptische godinnen. Ze wordt afgebeeld met het hoofd van een leeuwin en draagt een rood kleed, de kleur van bloed. Haar naam komt van het oude Egyptische woord sekhem dat kracht betekent. Je zou haar naam kunnen vertalen als “zij die machtig is”.

Ze wordt beschouwd als de gevaarlijke kant van Hathor, de grote Egyptische moedergodin die de vrouw van de zonnegod Ra is (en soms zijn dochter). Het verhaal gaat dat Ra hoorde over mensen die tegen hem samenzweerden en daarom Hathor – in de vorm van Sekhmet, het bloeddorstige Oog van Ra dat de wraakzuchtige manifestatie van Ra’s kracht is – naar de aarde stuurde om de samenzweerders te straffen. Het kwam tot een bloederige strijd waarin Sekhmet zich helemaal liet gaan, tot de andere goden Ra smeekten om haar in te tomen voordat ze de hele mensheid vernietigd had. Dat bleek niet zo simpel want Sekhmet liet zich niet zomaar stoppen. Dus gebruikte Ra een list: hij liet bier rood kleuren en op de aarde uitgieten. Sekhmet zag het bier voor bloed aan en dronk alles op. Daar werd ze zo dronken en slaperig van dat ze stopte met het uitmoorden van mensen. Ze viel in slaap en werd terug wakker als Hathor. 

De start van het Egyptische jaar ging gepaard met de overstroming van de Nijl. Het water kleurde bloedrood door het slib dat meegevoerd werd door de rivier. Daarom ging die periode van start met een groot feest waarop danig in het glas werd gekeken en dat bedoeld was om de wilde en bloederige natuur van Sekhmet – die tot uiting kwam in het bloedrode water – een beetje te temperen. 

Begrijpelijk dus dat je graag de juiste offers wil aanbieden als je haar in een ritueel aanroept en haar hulp vraagt, zeker als je weet wat voor een kort lontje ze heeft en dat ze zich helemaal kan verliezen in bloeddorstige extase … Met Sekhmet wil je dus geen ambras!

Sekhmet is een zonnegodin. De leeuwinnenkop zegt het eigenlijk al :-). Op haar hoofd zie je dus ook de zonneschijf en ze draagt ook een uraeus, de cobra die ook op het hoofd van Hathor staat en die de farao’s beschermt (en die meteen ook toont dat Sekhmet een oude godin). Volgens mensen die met haar werken is ze zeer vrouwelijk, ook al heeft ze een prikkelbaar karakter. En ook al heeft ze de reputatie zeer bloeddorstig te zijn, ze kan niet alleen een meedogenloze vijand maar ook een liefhebbende moeder zijn die zeer beschermend is over diegenen die ze liefheeft en die ze als de hare beschouwt. Mettertijd werd ze overigens ook geassocieerd met de Egyptische kattengodin Bastet die een vruchtbaarheidsgodin is.

Terug naar Omen. Nadat ik de achtergrond van mijn personage had gelezen, besloot ik om een altaartje op het evenement te plaatsen voor Sekh-Aten, met een beeldje van een Egyptische kat en gele en rode kaarsen. Leuk om te zien trouwens hoe de kat van Verelna een muis onder het altaartje kwam leggen, alsof dat de gewoonste zaak van de wereld was! Uiteraard had ik offertjes voorzien. Die waren gebaseerd op de juiste offers om Sekhmet/Hathor te plezieren. Dat werden kriekbier (bloedrood zoet bier van bij ons) en dadels (zoet en sappig fruit uit Noord-Afrika).

Toen de dames uit het gezelschap in be … euh, bad gingen met een schone jongeling – en daar graag resultaat van zagen (wink wink :-)) – goot ik het bier in de offerbeker en vroeg de hulp van de Moeder. Ik liet hen drinken van het bier en dadels eten en daarna mochten ze van jetje geven.

Later op de avond gaf ik één van de dadels aan een speler die volgens mijn personage ‘een gat in zijn hart had’. Ik wist het toen nog niet, maar blijkbaar speelde hij een priester van de Moeder en de Vader die zijn priestergaven had opgegeven om het goddelijke paar terug bij elkaar te brengen na een eeuwenlange scheiding. En laat dat nu net zijn waar Sekh-Aten o.a. voor werd aanroepen volgens mijn briefing. Hij nam de dadel aan en speelde dat hij visioenen kreeg. Daar maakte ik graag gebruik van door hem in te fluisteren dat hij een kat zag aankomen in de verte, een kat die almaar dichter kwam en groter en groter werd. Een kat die een leeuwin bleek te zijn die reuzengroot voor hem kwam zitten. Ze zag er vervaarlijk uit maar ronkte als een reuzekitten en kwam hem kopjes geven. Hij kroelde achter de oren van de enorme imaginaire kat en je zàg bijna hoe het beest gewoon tegen zijn borst kwam stoten met haar gigantische kop. Heerlijk, zeker als je weet dat de speler in kwestie een enorme kattenliefhebber is. :-)

En het mooie van alles? De ingehouden woeste natuurkracht van de echte godin was overal om ons heen, als een opgespannen springveer die bij het geringste kon afgaan. Sekhmet was er ook en zag dat het goed was. 

OFFERS VOOR SEKHMET

De oude Egyptenaren offerden eten en drinken om de godin goedgehumeurd te houden. Ze speelden muziek en brandden wierook voor haar. Het verhaal van Sekhmet zegt al wat ze lekker vindt: bier! 

In de oudheid werden bier en wijn gedronken omdat de alcohol ervoor zorgde dat dat veiliger was dan water. Sekhmet houdt van bier dat rood gekleurd is, als bloed, net als in het verhaal. Daarom wordt er soms granaatappelsap aan toegevoegd. Maar bier dat van zichzelf al rood is kan ook, zoals het kriekbier dat ik mee had naar de Omen mini.

Egyptisch bier was lauw – ze hadden nog geen ijskasten – en ook katten drinken het liefst water op kamertemperatuur. Het bier dat je offert hoeft dus niet koud te zijn. Geschiedenisweetje: het oud-Egyptische bier was ook ongefilterd. Er zat dus flink wat ‘broem’ (droesem) in die je niet wilde opdrinken. De Egyptenaren dronken hun bier dan ook met een rietje.

Andere offers die passend zijn voor Sekhmet:

• Pikant gekruid eten: chili pepertjes, zwarte paper, …
• Wierook: dragonblood hars
• Rode wijn (die je kan bijkruiden met honing en chilipepertjes bijvoorbeeld)
• De oude Egyptenaren lieten ook katten mummificeren en fluisterden vervolgens hun gebeden aan Sekhmet in de oren van die kattenmummies die dan aan de godin werden geofferd. Katten offeren is uiteraard niet meer van deze tijd, maar je kan wel creatief zijn en bijvoorbeeld kattenbroodjes maken.

Meer info over Sekhmet:

• https://www.thecollector.com/sekhmet-egyptian-goddess/
• https://www.celebratepaganholidays.com/fall/feast-of-sekhmet

Zie ook: https://webmaidensgrimoire.blogspot.com/2023/07/de-koe-van-novo-nordisk.html

BIER MET GRANAATAPPELSAP VOOR SEKHMET

Recept van Steven O’Donnell, overgenomen uit de commentaren en antwoorden op Nick Farrells vraag over wat te offeren aan Sekhmet.

Stap 1: Het graan mouten.

Laat een kopje tarwekorrels gedurende de nacht 8 tot 10 uur weken in een kom water op op kamertemperatuur.

Laat de tarwekorrels uitlekken en doe ze in een grote glazen pot. Dek de pot af met een kaasdoek en maak die vast met een elastiekje.

Laat 3 dagen op kamertemperatuur staan of tot je kleine staartjes uit de korrels ziet spruiten (zorg ervoor dat de korrels vochtig blijven, maar niet ondergedompeld in water) en schud de pot één keer per dag zachtjes (helpt de luchtcirculatie).

Zodra de graankorrels gekiemd zijn, spreid je ze uit op een bakplaat en rooster je ze ongeveer 3 uur op 150° Celsius. Als de korrels klaar zijn, moeten ze helemaal droog en donkerbruin zijn en een aangenaam, nootachtig aroma afgeven.

Maal de gemoute granen tot grof meel in een keukenmachine of gebruik een vijzel en stamper.

Stap 2: Het bier maken

Hoewel sommige Oude Egyptenaren brood gebruikten als giststarter, gebruikten de meesten graanpap.

Kook twee kopjes gerst in twee kopjes water tot je een zachte, papperige pap hebt (het moet zo zacht zijn dat je een individuele gerstekorrel kunt breken met de rand van een lepel).

Als je pap niet meer kokend heet is maar nog wel warm, giet je hem in een pan met de gemalen tarwekorrels van de vorige stap en zes kopjes water. Dek af en laat 3 tot 4 dagen op kamertemperatuur staan.

Als je het deksel er dan af haalt, ruikt het alsof het bedorven is (want dat is het eigenlijk ook). Als je het mengsel een tijdje laat luchten, verdwijnt het vieze aroma. Het goedje is nu klaar en veilig om te drinken. Het smaakt en ruikt gelukkig heel anders dan toen het deksel er pas af ging :-): licht zuur, zacht bruisend en een beetje rokerig van het geroosterde graan.

Nog eventjes afzoeten met honing of dadelsiroop, of granaatappelsap als je de leeuwengodin dronken probeert te voeren ... :-)

Meer info: 

“A sip of history: ancient Egyptian beer” op de website van The British Museum: https://www.britishmuseum.org/blog/sip-history-ancient-egyptian-beer