Eik en hulst. Of is het hulst en eik ...

Ik ben net terug van een wandelingetje door de wijk, op zoek naar hulst en eik voor het Litha-ritueel van woensdag. Hulst groeit in overvloed in de tuin van de pastorij hier. En er staan ook eiken, maar in tegenstelling tot hun winterbroertjes zijn dat echte bomen en dus is het niet zo simpel om daar zonder ladder takken van te knippen. En zaailingetjes knippen krijg ik niet over mijn hart, al waren die door de hittegolf van de afgelopen weken bijna allemaal verdord … Gelukkig staan er ook eiken in het park.

Eik en hulst zijn allebei verbonden met midwinter en midzomer, de twee liminale jaarfeesten. Het zijn de feesten die de grenzen tussen winter en zomer afbakenen, de twee oerseizoenen: vanaf midzomer worden de dagen weer korter en de nachten langer, en het omgekeerde geldt voor midwinter.

Traditioneler dan hulst met zijn typische rode besjes vind je haast niet als winterse kerstdecoratie. Hij blijft altijd groen en staat voor de kracht van de natuur, zelfs in  tijden waarop het niet zo goed gaat. Hij staat dikwijls afgebeeld als een oudere man met een dikke winterjas. Volgens sommigen is hij de basis voor onze kerstman. 

Waar de hulst de winter symboliseert, staat de eik voor de zomer. Ook hij staat voor de kracht van de natuur en de overvloed van de zomer. De oeroude eiken die wij ons meteen voor de geest halen als we aan eik denken, zijn overigens ook zomereiken (er zijn ook wintereiken en Amerikaanse eiken, alle drie zijn het aparte bomen). Hij wordt afgebeeld als een traditionele groene man.

Uit de keltische mythologie kennen we het verhaal van Koning Eik en Koning Hulst, tweelingbroers die om de heerschappij vechten en elk om beurten winnen. Met midzomer verslaat Koning Hulst zijn broer en komen de donkere maanden van de winter langzaam weer terug. Het wordt dan tijd voor rust, tijd om in onszelf te keren en te bezinnen. Met midzomer wint Koning Eik en is het weer tijd voor het licht van de zomer. Dan is het weer tijd voor nieuwe projecten en groei. 

De broers staan allebei voor de immense kracht van de natuur. Tijdens de zomer is Eik sterker en Hulst is dat tijdens de winter. Geen van beiden is beter of slechter dan de andere … Die rivaliteit tussen broers vind je overigens niet alleen bij de Kelten. Ook in de Slavische mythologie vind je ze terug, met Belobog, de god van de zomer, en zijn broer Chernobog, de god van de winter en van de dood, die in een constant gevecht verwikkeld zitten. Het gaat dus om de eeuwigdurende strijd tussen licht en donker, tussen leven en dood, waarbij de een niet zonder de ander kan.