Het jaarwiel van Mohamed
Vandaag lees ik in de krant dat de Saudi’s omschakelen naar de westerse kalender om te besparen, omdat mensen onder onze kalender een aantal dagen meer werken voor hetzelfde loon. Dat in het Middenoosten met een andere kalender wordt gewerkt dan bij ons, dat wist ik al, maar wat ik nog niet wist is dat zij werken met een jaartelling die gebaseerd is op de maan terwijl wij gebruik maken van de cyclus van de zon.
Alle kalenders – oud en nieuw – zijn gebaseerd op de cyclus van de hemellichamen rond de aarde, dingen waar onze voorouders nog geen verklaring voor hadden en die in hun ogen wel moesten getuigen van goddelijke interventie. Onze maanden zijn nog steeds gebaseerd op de tijd die de maan nodig heeft om rond de aarde te draaien, een jaar is gebaseerd op de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien en een dag is de tijd die de aarde nodig heeft om rond haar as te draaien.
Onze westerse kalender, de zogenaamde Gregoriaanse kalender, wordt tegenwoordig haast wereldwijd gebruikt en is een erfenis van Julius Caesar en zijn Juliaanse kalender. Oorspronkelijk gebruikten wij ook een jaartelling die gebaseerd was op de cyclus van de maan. Je hoort het nog in ons woord voor “maand”, dat is etymologisch verwant aan “maan”. De Romeinen veranderden dat. Voor het gemak wilden ze een jaar laten aansluiten bij de duur van het zogenaamde “tropische jaar”. Dat is de tijd die de zon nodig heeft om weer dezelfde plaats aan de hemel in te nemen (maar niet vergeten: het is de aarde die ronddraait en zich verplaatst, niet de zon! :-)), en de vier seizoenen te doorlopen die daarmee gepaard gaan. Dat er een algemeen gebruikte kalender was waarin die terugkerende periodiciteit weerspiegeld werd, was vooral praktisch voor een volk dat zowat de halve gekende wereld onder zijn beheer had. Goed voos business en vooral goed voor Rome. Gewiekste jongens, die Romeinen!
Door de helling van de aardas, klopt de kalender niet helemaal en daarom wordt om de zoveel tijd een schrikkeljaar ingepast, een jaar dat een klein beetje langer is dan gebruikelijk. Zo blijft het plaatje mooi kloppen.
De islamitische jaartelling daarentegen is nog steeds gebaseerd op de cyclus van de maan, met twaalf maanden van 29 of 30 dagen, of een totaal van ongeveer 354 dagen. Dat is 12 dagen korter dan een zonnejaar. In tegenstelling tot de Gregoriaanse kalender met haar systeem van schrikkeljaren, is het volgens de Koran uitdrukkelijk verboden om in de islamitische kalender extra stukjes tijd in het jaar te steken. De islamiatische kalender is dan ook best complex. Hij loopt ook helemaal niet synchroon met de wereldwijd gebruikte westerse kalender. Islamitische feestdagen zoals het Suikerfeest vallen dan ook nooit op dezelfde dag.
Het is eigenlijk best wel raar dat de oudste gekende kalenders maankalenders zijn terwijl de seizoenen en het dagelijkse leven net verbonden zijn met de zon. Die kalenders werden gebruikt als een soort van referentiepunten voor de jacht en voor de landbouw: wanneer is het de beste periode om te jagen, wanneer plant ik best mijn velden, enz. ..., allemaal dingen waarvan je net zou denken dat ze gekoppeld zijn aan de positie van de zon eerder dan de maan.
Bron:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Islamitische_kalender
http://www.moonlightsys.com/themoon/ancient2.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gregoriaanse_kalender
Alle kalenders – oud en nieuw – zijn gebaseerd op de cyclus van de hemellichamen rond de aarde, dingen waar onze voorouders nog geen verklaring voor hadden en die in hun ogen wel moesten getuigen van goddelijke interventie. Onze maanden zijn nog steeds gebaseerd op de tijd die de maan nodig heeft om rond de aarde te draaien, een jaar is gebaseerd op de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien en een dag is de tijd die de aarde nodig heeft om rond haar as te draaien.
Onze westerse kalender, de zogenaamde Gregoriaanse kalender, wordt tegenwoordig haast wereldwijd gebruikt en is een erfenis van Julius Caesar en zijn Juliaanse kalender. Oorspronkelijk gebruikten wij ook een jaartelling die gebaseerd was op de cyclus van de maan. Je hoort het nog in ons woord voor “maand”, dat is etymologisch verwant aan “maan”. De Romeinen veranderden dat. Voor het gemak wilden ze een jaar laten aansluiten bij de duur van het zogenaamde “tropische jaar”. Dat is de tijd die de zon nodig heeft om weer dezelfde plaats aan de hemel in te nemen (maar niet vergeten: het is de aarde die ronddraait en zich verplaatst, niet de zon! :-)), en de vier seizoenen te doorlopen die daarmee gepaard gaan. Dat er een algemeen gebruikte kalender was waarin die terugkerende periodiciteit weerspiegeld werd, was vooral praktisch voor een volk dat zowat de halve gekende wereld onder zijn beheer had. Goed voos business en vooral goed voor Rome. Gewiekste jongens, die Romeinen!
Door de helling van de aardas, klopt de kalender niet helemaal en daarom wordt om de zoveel tijd een schrikkeljaar ingepast, een jaar dat een klein beetje langer is dan gebruikelijk. Zo blijft het plaatje mooi kloppen.
De islamitische jaartelling daarentegen is nog steeds gebaseerd op de cyclus van de maan, met twaalf maanden van 29 of 30 dagen, of een totaal van ongeveer 354 dagen. Dat is 12 dagen korter dan een zonnejaar. In tegenstelling tot de Gregoriaanse kalender met haar systeem van schrikkeljaren, is het volgens de Koran uitdrukkelijk verboden om in de islamitische kalender extra stukjes tijd in het jaar te steken. De islamiatische kalender is dan ook best complex. Hij loopt ook helemaal niet synchroon met de wereldwijd gebruikte westerse kalender. Islamitische feestdagen zoals het Suikerfeest vallen dan ook nooit op dezelfde dag.
Het is eigenlijk best wel raar dat de oudste gekende kalenders maankalenders zijn terwijl de seizoenen en het dagelijkse leven net verbonden zijn met de zon. Die kalenders werden gebruikt als een soort van referentiepunten voor de jacht en voor de landbouw: wanneer is het de beste periode om te jagen, wanneer plant ik best mijn velden, enz. ..., allemaal dingen waarvan je net zou denken dat ze gekoppeld zijn aan de positie van de zon eerder dan de maan.
Bron:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Islamitische_kalender
http://www.moonlightsys.com/themoon/ancient2.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gregoriaanse_kalender
Reacties