Uni Voltumna
Voltumna is de grote Moedergodin van de Etrusken, de godin
van het land, van de aarde en het water. Voltumna komt zowel voor in een
mannelijke en een vrouwelijke vorm. Volgens de Romeinse geschiedschrijver Titus
Livius was ze echter een godin. Waarschijnlijk is ze dezelfde godin als Uni,
die de partner van Tinia was en de beschermvrouwe van de Etruskische stadstaten.
Tinia is de Etruskische oppergodgod, hemelvader, vergelijkbaar met Jupiter en Zeus.
Uni/Voltumna was één van de zeer weinige Etruskische goden die de macht had om
bliksems te gooien. Als godheid van donder en bliksem stond ze op dezelfde
hoogte als Tinia. Waar Tinia gelijkgesteld wordt met de Romeinse Jupiter en de
Griekse Zeus, wordt Uni gelijkgesteld met hun respectievelijke echtgenotes Juno
en Hera.
Uni/Voltumna was alomtegenwoordig. Etrurië was een verbond
van twaalf stadstaten en volkeren, die allemaal onder haar bescherming stonden.
Ze was de beschermvrouwe van de vrouwen. Ze was de moeder van Hercle, de
Etrusische versie van Herakles. In de Griekse mythologie was Herakles een
onecht kind van Zeus en de prinses Alkmene, maar bij de Etrusken is Hercle
gewoon de zoon van de grote godin. Samen met Tinia en Menfra (de Romeinse
Minerva of de Griekse Athena) stond ze aan het hoofd van het Etruskische pantheon, wat is blijven
voortbestaan in het Romeinse Capitool met Juno, Jupiter en Minerva.
Uni wordt voorgesteld as een meermin met een dubbele staart.
Je komt haar beeltenis overal in Lazio tegen. Het centrum van haar verering zou
het meer van Bolsena zijn geweest, waar elk jaar haar heilig huwelijk met de
hemelgod werd gevierd. Deze telkens vernieuwde verbintenis tussen hemel en
aarde verzekerde de Etrusken ervan dat het goed ging met hun land. Van de
gelegenheid werd dan ook gebruik gemaakt om ook de band tussen de twaalf
stadstaten van Etrurië, onder tutelage van Uni/Voltumna, te bevestigen en te
versterken.
Uni’s naam betekent “Zij die geeft” en verwijst
waarschijnlijk naar haar functie als Moedergodin en vruchtbaarheidsgodin maar
ook naar haar rol als oppergodin, zij die de gebeden van haar volgelingen
aanhoort. Etruskische afgeleiden van haar naam zijn una (weldaad), une (beloning
of bedanking), unxva (gunst), un (toestemming geven) en
unata (favoriet), maar ook uneitha (bevrediging of plezier).
Er is allessins ook een link tussen Uni en de Phenicische liefdesgodin Astarte
(al was ze zeker niet de Etruskische Venus of Aphrodite, dat was Turan). Ze had
twee heiligdommen die ware opgedragen aan Uni-Astarte. Soms wordt naar haar
verwezen als naar Uni Mae of Mae Uni. Het is niet helemaal duidelijk waar die “Mae”
voor staat, maar het zou kunnen staat voor "groot" of “machtig”
en verwijzen naar haar rol als de grote
oppergodin van de Etrusken.
Ik moest eigenlijk wel lachen toen Una me vertelde dat ze
totaal geen band voelde met dit land. We verbleven in het hart van Etrurië, op
een boogscheut van de grote heiigdommen van Voltumna/Uni. Je kon de mystieke
aantrekkingskracht van di prachtige sacrale landschap in de lucht voelen
zinderen, en toch vond ze het maar niks. En dat terwijl haar naam in het
Etruskisch letterlijk “een weldaad van de de godin” betekent ...
Bronnen:
Reacties