Sinterwodan is coming to town

In de kleuterschool van Kaat hebben ze een probleem met de kerststal. Ze gaat naar een stadsschool en christelijke symbolen zijn er absoluut taboe. Dat betekent dat er wel een reuzengrote kerstboom in de hal staat maar geen kerststal. Ik vind dat jammer. Veel heksen zullen nu al wel hun wenkbrauwen fronsen :-).

Mijn kinderen zijn gedoopt. Mijn man wou dat zo maar ik heb er zeer bewust mee ingestemd. Hoe tegenstrijdig het ook klinkt, ik vind het belangrijk dat mijn kinderen religieus opgroeien. Welke religie maakt zelfs niet zo veel uit, maar het is wel belangrijk voor mij dat ze leren dat er meer is tussen hemel en aarde. Ik ben waarschijnlijk de eerste die hen een kinderbijbel cadeau doet :-) Ik had er vroeger ook zo eentje, een cadeautje van mijn oma. Mijn grootouders waren zeer gelovig en als ik bij hen ging logeren in het weekend - wat wel eens voorkwam - dan ging ik dus ook mee naar de kerk. Mijn grootouders woonden in Waterloo, net over de grens met Wallonië, en "shopten" tussen verschillende kerken, af en toe gingen ze naar de Nederlandstalige mis in Sint-Genesius-Rode maar meestal was het toch een Franse mis in Waterloo zelf, en dan had ik mijn kinderbijbeltje bij de hand. Ik ging helemaal op in de verhalen, ik vond het prachtig wat Jezus allemaal deed. In mijn boekenkast staan de Edda, de Griekse mytholoogie, de Ierse sagen en legenden en de Bijbel broederlijk naast elkaar.

Terug naar de school van Kaat. Geen kerststalletjes en dus ook geen herdertjes die bij nachte lagen. Al kan de kerstboom tellen als religieus symbool, al heeft waarschijnlijk geen enkele juf daar ooit bij stil gestaan! :-) Naar mijn gevoel gaat met de kerststal en het zingen van de herdertjes een hele traditie verloren, maar misschien is dat slechts een symptoom van deze tijd ...

Nochthans is er één heilige die steevast een bezoek brengt aan de school en waar je moeilijk naast kan kijken: Sinterklaas. Mét kruis op zijn mijter, ik stond er van te kijken ...
Er zijn veel verhalen en theorieën over waar Sinterklaas nu precies vandaan komt. Sommigen zeggen dat hij eigenlijk Wodan is, de Germaanse oppergod. Die wordt voorgesteld als een grote struise man met een baard, mantel en muts, net zoals Sinterklaas (en de kerstman).
Wodan reed door de hemel op zijn achtbenige paard Sleipnir. Slecht Weer Vandaag, de schimmel van Sinterklaas, is waarschijnlijk een afstammeling van Sleipnir.
Wodan had zijn wapens Donder en Bliksem, maar ook een knechtje Eckhard en een assistent Oel, net als Sinterklaas. Hij had een speer met een slang in de top en twee zwarte raven, die hem vertelden over het gedrag van de mensen op aarde, een beetje zoals Sinterklaas alles weet over stoute kindjes. Klinkt dat niet erg herkenbaar?

Aan Wodan werden offers gebracht, en dat doen de kindjes van vandaag nog steeds. Bij ons staat naast de gebruikelijke wortels en suikerklontjes voor het paard van Sinterklaas ook steevast de fles wodka klaar voor de Goedheiligman :-) Naar ik mij heb laten vertellen zijn ook gebruiken als marsepeinen en chocoladen beestjes - typisch voor Sinterklaas - een afgeleide van het gebruik om offers te brengen aan Wodan.

Met de komst van het christendom, kregen de heidense feesten een christelijk sausje. Het feest voor Wodan werd samengevoegd met het feest voor de herdenking van de sterfdag van de heilige Sint Nicolaas. Deze bisschop was overleden op 6 december 342. Nicolaas werd in de 4de eeuw geboren te Patara in het huidige Turkije. Hij was bisschop van Myra, tegenwoordig Demre geheten en was een van de 318 deelnemers aan het Concilie van Nikaia in het jaar 325. De ontelbare overleveringen over Nicolaas zijn historisch zeer omstreden. Nicolaas zou de kinderen van Demre van geschenken hebben voorzien, en arme bruidjes van een bruidsschat. Wegens zijn onvermoeide prediking zou Nicolaas in het gevang zijn geworpen, waaruit hij door keizer Constantinus zou worden bevrijd. Hij werd beroemd en heilig verklaard nadat hij verschillende wonderen had verricht, die uitgroeiden tot legendes.

Wodan en Sint Nicolaas versmolten tot Sinterklaas. De kleding van Sinterklaas is grotendeels afkomstig van het bisschoppelijke gewaad van Sint Nicolaas. Het strooien van snoepgoed zou komen uit een legende waarbij hij drie zussen een bruidsschat gaf van gouden munten. Het strooien is overigens een uitzaaien van vruchtbaarheid, net zoals de rijst die bij bruiloften wordt uitgestrooid. Sinterklaas wordt trouwens eigenlijk op 5 december gevierd - het klaarzetten van de schoen, pakjesavond in Nederland - net zoals wij ook onze jaarfeesten aan de vooravond van het eigenlijke feest vieren. En Sinterklaas komt per stoomboot omdat de heilige Nicolaas de beschermer is van de zeelieden.

Via Nederlandse emigranten ging Sinterklaas ook naar Amerika en ook daar veranderde hij weer. In Amerika verbasterde Sinterklaas tot Santa Claus, Zwarte Piet werd afgeschaft en de gewaden vervangen door een knalrode broek en sneeuwlaarzen. Toen ze toch bezig waren, werd ook de feestdag verplaatst naar 25 december, zodat Santa Claus als Father Christmas met een door rendieren getrokken slee door de sneeuwstormen raasde met zijn cadeautjes, net als Wodan voor hem deed. En daarmee is de cirkel weer rond ...

Mijn kinderen laten het niet aan hun hart komen. Pakjes zijn pakjes, of ze nu door Sinterklaas, de kerstman of Wodan worden gebracht :-) Elke avond steekt Dries met het gevoel van ontzag dat een tweejarige eigen is de lichtjes in de kerstboom en in het kerststalletje aan. Het is met datzelfde ontzag dat wij het Licht weer verwelkomen met Yule ...

Reacties

Populaire posts van deze blog

Zuiverende eitjes: egg cleansing

De heksenrunen

De numerologie van je heksennaam