Het Olympisch feestje van Dionysos
De Olympische Spelen zijn neergestreken in Parijs! Iedereen keek reikhalzend uit naar de openingsshow die extra bijzonder beloofde te zijn, als de eerste show die de stad zelf als backdrop zou gebruiken in plaats van een olympisch stadion. Die speelde zich af met tableau’s op verschillende plekken op en langs de Seine, waar de deelnemende landen en atleten met een botenparade aan het publiek zouden worden voorgesteld en langs waar de Olympische vlam de stad zou worden binnengebracht. Ik zag zelf enkel de laatste anderhalf uur (de show duurde een hééél lange vier uur!) en dat was best te pruimen.
Meteen na de opening barste de controverse echter al los. Op sociale media raasden en tierden conservatieve Amerikanen dat het een schande was en dat dit de slechtste openingsshow ooit was. De spelen van 1936 in Berlijn, met een heel stadion dat de Hitlergroet bracht, werden gemakshalve even vergeten …. De hele heisa ging over een tafereel waarbij een een vrouw met een zilveren soort van zonnekroon in het midden van een lange tafel zit, met links en rechts dragqueens. Dat tableau wordt meteen onderbroken door de Franse zanger Philippe Katherine die als een grote, bijna blote blauwe god in een fruitschaal verschijnt en begint te zingen, waarop iedereen achter hem begint te dansen. Heiligschennis!
De Franse bisschoppenconferentie reageerde als door een wesp gestoken en zei in een verklaring dat de scène een “aanfluiting en een bespotting van het christendom” was. En in Amerika, dat tegenwoordig conservatiever lijkt dan de Paus zelf, was het hek helemaal van de dam. De Amerikaanse telecomprovider C Spire trok zich zelfs terug als sponsor van de spelen! WTF?!
Was het omdat de mensen aan tafel drag queens waren? Daar doen ze in Amerika al belachelijk over, maar dat was het niet. Het ging hem om de gelijkenis met het beroemde schilderij "Het Laatste Avondmaal" van Leonardo da Vinci. Nochtans was dat helemaal niet de bedoeling. Het tafereel was een knipoog naar een pagan feestje met Dionysos, de Griekse god van vruchtbaarheid, wijn, plezier en fijne feestjes. En was dat nu net niet wat deze openingsshow en de daaropvolgende veertien dagen zouden moeten zijn? Veertien dagen sportief plezier?
Dionysus – misschien beter gekend onder zijn Romeinse naam Bacchus – heeft bovendien een nauwe band met Frankrijk en met de plek waar de openingsshow werd georganiseerd. In de Griekse mythologie is hij immers de vader van Sequana, de godin van de rivier de Seine.
Het hele tableau heeft dus helemaal geen christelijk kantje maar wil net verwijzen naar de goden van de Olympus, de berg waar Zeus, de papa van Dionysos, de baas is en waar via via toch ook de naam van de spelen vandaan komt. Het feest van Dionysos, waar het tableau dus naar verwijst, was één van de belangrijkste Griekse religieuze feesten. In de 5de eeuw na Christus werd in Athene elk jaar in de lente een wedstrijd gehouden tussen theatermakers. Eén van de onderdelen van die festiviteiten was een processie waarbij het heilige beeld van Dionysos van buiten de stadsmuren naar het Dionysos-theater in de buurt van de Akropolis werd gebracht. Dat is waar het tafereel in de openingsshow naar verwijst.
Het toont overigens ook wel een beetje de bekrompenheid van die schreeuwende conservatieve kijkers dat ze meteen denken dat alles rond hun draait. Neen, niet alles draait rond Christus. De focus lag ook niet op de tafel maar op de blauwe zingende god! En als de focus wel op de tafel had gelegen, dan leek die tafel veel meer op het 17de-eeuwse schilderij “Het Feest der Goden” van de Nederlandse kunstenaar Jan van Bijlert waarop de Griekse goden van de Olympus staan afgebeeld, samengedrongen rond een lange tafel. In het midden van de tafel staat de zonnegod Apollo, herkenbaar aan de stralenkrans rond zijn hoofd, net zoals de dame in het tafereel langs de Seine. Dat schilderij hangt in het Musée Magnin in Dijon dat meteen gebruik maakte van het gekrakeel om de aandacht te trekken op de socials. “Doet dit schilderij je ergens aan denken?” vroeg het museum met een knipoog. Ja, natuurlijk. Maar die Amerikanen kennen duidelijk niks van mythologie.
Meer lezen:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Dionysos_(mythologie)
- https://dowsingfordivinity.com/2024/07/29/the-feast-of-dionysus/
Reacties