Heilung

Het geluid van de drums bromt door mijn hele lijf. Het liefst zou ik gewoon mijn ogen sluiten en mijn lichaam overgeven aan de dans, maar ik zit op een stoeltje op het balkon van het Koninklijk Circus en kan niet anders dan gewoon een beetje meedeinen op het ritme en opgaan in de sfeer. Na een dag op en af vliegen naar Milaan voor een scouting was ik pompaf, maar toch keek ik nog altijd erg uit naar het concert van Heilung. De eerste keer dat ik de band hoorde was dat met het nummer Krigsgaldr. Ik was meteen verkocht. Toen we dat jaar naar Italië reden en de shuffleplay van Spotify dat nummer uitkoos, reed mijn liefste bijna van de weg af. We kregen allemaal de slappe lach :-)

Met hun drums, instrumenten gemaakt van menselijk bot en de kulning-zang van de zangeressen brengt de band een pre-christelijk Europa weer tot leven, althans voor de duur van een ritueel. Ze hebben het zelf immers niet over concerten maar over rituelen. En zo voelt hun concert ook, zeker voor heksen zoals wij. De band zou het liefst zien dat het publiek in een cirkel om hen heen zit, maar dat is natuurlijk niet altijd mogelijk. Al is het Koninklijk Circus, met zijn typische ronde vorm, al een eind in de goede richting. Elk concert van Heilung begint en eindigt met een cirkel en een zuivering. De stilte tijdens de zuivering zorgt meteen voor een speciale sfeer, de voorbode van het concert. En het geweld dat gaat komen. 

De band begon in 2014 toen de Duitse tattoo-kunstenaar Kai Uwe Faust aan de Deense producer Christopher Juul Kristensen vroeg of hij geen opname kon maken van zijn gedichten. Faust was indertijd al bezig met kleinschalige theateropvoeringen in vikingstijl waarvoor hij gedichten schreef die hij dan zonder versterking voordroeg, zoals dat ook 1.000 jaar geleden geweest moest zijn. Toen hij in 2010 naar Denemarken verhuisde, vertelden zijn vrienden en familie hem dat ze zijn gedichten aan het kampvuur misten en of hij daar voor hen geen opname van kon maken. Kristensen en Faust begonnen te experimenteren en zo ontstond uiteindelijk Heilung. Later kwam daar nog de speciale kulning-zang van de Noorse zangeres Maria Franz bij, die al met Kristensen samenwerkte in een andere band. 

De thema’s van Heilungs muziek zijn dikwijls duister. Faust ziet het als de schaduwkant die we allemaal hebben en die we onder ogen moeten zien. Zonder die duisternis is er geen licht. Hij ziet onze wereld als één groot intelligent wezen met donkere kanten die altijd vechten met het licht en omgekeerd. Door die duisternis te tonen in hun rituelen, wordt de muziek van Heilung net wat de naam van de band al zegt en worden hun concerten healingsrituelen waarin de aloude wijsheid die al zo oud is als het stenen tijdperk en die altijd al onder de mensen is geweest verbonden wordt met de moderne technologie van nu en een heel nieuw publiek bereikt. 

De spirituele kant van Heilung is dus geen gimmick. Faust was al langer bezig met sjamanisme, Kristensens vader was een heidense priester en Maria Franz was al van jongsaf aangetrokken door natuurreligies. En allemaal hadden ze een voet in de wereld van het viking re-enactment. Die spirituele kant is meteen ook een deel van hun aantrekkingskracht. En van hun drumritmes raken niet alleen de dansers en zangers on stage in trance! De muziek van Heilung is luid en gevaarlijk en heeft iets dat trekt aan wat binennin je zit. Het voelt alsof er onzichtbare draden vanuit de drums rechtstreeks naar je ziel schieten zonder dat je daar iets aan kan doen. Een uppercut als je houdt van hun muziek én open staat voor spiritualiteit. Wat denk je van de tekst waarmee ze hun concerten beginnen (en die je kan terugvinden op hun eerste album Lifa uit 2018)? Die zegt het allemaal.

Remember, that we all are brothers

All people

And beasts and trees

And stone and wind

We all descend from the one great being

That was always there

Before people lived and named it

Before the first seed sprouted

De songs van  Heilung zijn allemaal aparte verhalen op zich. De basis blijven nog steeds de gedichten van Faust, al zingen ze soms ook oude songs uit andere culturen. En het is natuurlijk niet alleen de muziek, maar ook de kostuums en de enscenering, met krijgers met speren (Nederlandse re-enacters!), een menselijk bloedoffer, enz. ... Alles wat ze doen on stage heeft een historische referentie. Elk klein detail is gebaseerd op iets uit het verre verleden. Zelf noemen ze wat ze doen “enhanced history”.

Een belangrijke inspiratiebron voor Faust blijft de Hávamál. Dat lied maakt deel uit van de Edda, en leert ons bijvoorbeeld hoe Odin aan de wijsheid van de runen kwam. De tekst is voor Faust een leidraad voor zijn leven. Die link met de noordse religie zie je ook letterlijk tijdens hun concerten: on stage ligt een groot rond tapijt met de futhark er rondomrond. Fehu wordt altijd naar het noorden gelegd.

Foto: Maurice Nunez (op de Facebook pagina van de band)

Inspiratie voor de muzieklijnen komt dikwijls uit de natuur, zoals vogels of vuur. De band gebruikt natuurlijk moderne technologie, maar de klanken komen allemaal uit de natuur, al zou je soms denken dat Kristensen ze uit een synthesizer tovert. Toveren is overigens het juiste woord, want Heilung wil daadwerkelijk het publiek in een specifieke state of mind brengen met hun muziek en de geluiden die ze in hun muziek verwerken. Wij waren met een paar Arcadia-heksen afgezakt naar Brussel en wow, wat was dat zeg? Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat de meesten onder ons ergens anders waren tijdens dat concert, pardon: ritueel ... Ik zei het al: je geraakt zonder moeite vanzelf in trance, samen met de dansers en krijgers on stage die zich gewoon overgeven aan de muziek. Dat is waarschijnlijk geen toeval en precies wat de band voor ogen heeft. 

Foto: Jerry Porebski (op de Facebook pagina van de band)

Na het concert zijn we allemaal helemaal opgeladen, zelfs ik die al meer dan twintig uur wakker ben. Het lijkt wel of de drums nazinderen in mijn lijf. We gaan op zoek naar een plek om samen nog iets te drinken alvorens we weer elk onze eigen weg gaan - om het in de rituele taal van Arcadia te zeggen :-). Aan de achterkant van de concertzaal in de Drukpersstraat staan drie grote tourbussen met geblindeerde ruiten de band met knipperende lichten op te wachten om naar Berlijn door te reizen voor de rest van hun Europese tournee. Het gaat dus hard. De mensen van Heilung zijn nog altijd verbaasd over dat succes. Hun passage op Castlefest in 2017 zit daar zeker voor iets tussen. Dat was het eerste festival dat hen als headliner durfde programmeren, mét inbegrip van de Nederlandse re-enacters die daar voor het eerst meededen. De opname van dat concert werd meteen ook hun eerste plaat. Ondertussen zijn ze uitgegroeid van een zootje ongeregeld tot een internationale groep van zo’n eenentwintig man, met een professionele omkadering. 

https://www.facebook.com/amplifiedhistory