Oktoberrood
Elk jaar herdenken we rond deze tijd de vrienden en familie die ons al zijn voorgegaan naar een andere wereld. Hier in het westen is dat een droevige gebeurtenis. Het lijkt wel alsof de hele wereld met ons mee treurt: het is grijs en donker buiten en de druilerige miezerregen maakt het er niet beter op. Geen wonder dat wij de kleur zwart associëren met de dood.
Bij de kelten was dat niet zo. De kleur die zij associeerden met de dood was rood. Dat komt misschien omdat het de kleur is van bloed en dus ook van de strijd, iets waar de kelten niet vies van waren. Het zal wel geen toeval zijn dat de Ierse oorlogsgodin Morrigan een “rode” godin was (al denken wij vooral aan het zwart van de raven waarmee ze in verband wordt gebracht): een roodharige vrouw met een wit vel, bloedrode mond en rode wenkbrauwen met een rode mantel om de schouders.
Eigenlijk was het niet zozeer de dood die “rood” kleurde, maar eerder de anderwereld (en dus ook de dood). Die anderwereld herbergde niet alleen de doden, maar ook de goden. Er zijn tig verhalen over rode dieren of dieren met rode staarten of oren die aan de ene of de andere Keltische godheid kunnen worden gekoppeld. Denk aan de witte koe met de rode oren van de Ierse Brigid. Rode paarden waren het echt helemaal, die werden beschouwd als boodschappers van de dood.
Rood is nu een “goede “ kleur, de kleur van vuur en passie en liefde, maar het is heel lang helemaal geen positeve kleur geweest. Die anderwereld waar rood symbool voor staat is immers ook de wereld van de verraderlijke elfen en andere bovennatuurlijke wezens waar de mensen regelmatig mee in de clinch liggen. Rood was dus niet echt een kleur waar je mee naar buiten kwam. Het werd gezien als een kleur die ongeluk bracht. Mensen met rood haar – een genetische trek die waarschijnlijk door de kelten over heel Europa is verspreid 😊 – werden met de rug aangekeken en gewantrouwd wegens hun vermeende slechte elfennatuur. In Ierland ging het zelfs zo ver dat tot nog niet zo lang geleden zelfs mensen met rode kledij werden gemeden!
Die link met de anderwereld is echter net wat mij zo intrigeert. Rood is ook de kleur van het vuur (al is vuur vooral geel en blauw) dat tussen de drie andere werelden zit (lucht, zee en land) en dus voor mij de doorgang symboliseert. Het staat voor mij voor de overgang, de poort naar een andere toestand. Rood als kleur van de dood klinkt dus eigenlijk helemaal niet zo vreemd. Het klinkt zelfs helemaal juist: oktoberrood.
Meer info:
Bij de kelten was dat niet zo. De kleur die zij associeerden met de dood was rood. Dat komt misschien omdat het de kleur is van bloed en dus ook van de strijd, iets waar de kelten niet vies van waren. Het zal wel geen toeval zijn dat de Ierse oorlogsgodin Morrigan een “rode” godin was (al denken wij vooral aan het zwart van de raven waarmee ze in verband wordt gebracht): een roodharige vrouw met een wit vel, bloedrode mond en rode wenkbrauwen met een rode mantel om de schouders.
 |
| “Morrigan”, door Michael C. Hayes |
Rood is nu een “goede “ kleur, de kleur van vuur en passie en liefde, maar het is heel lang helemaal geen positeve kleur geweest. Die anderwereld waar rood symbool voor staat is immers ook de wereld van de verraderlijke elfen en andere bovennatuurlijke wezens waar de mensen regelmatig mee in de clinch liggen. Rood was dus niet echt een kleur waar je mee naar buiten kwam. Het werd gezien als een kleur die ongeluk bracht. Mensen met rood haar – een genetische trek die waarschijnlijk door de kelten over heel Europa is verspreid 😊 – werden met de rug aangekeken en gewantrouwd wegens hun vermeende slechte elfennatuur. In Ierland ging het zelfs zo ver dat tot nog niet zo lang geleden zelfs mensen met rode kledij werden gemeden!
Die link met de anderwereld is echter net wat mij zo intrigeert. Rood is ook de kleur van het vuur (al is vuur vooral geel en blauw) dat tussen de drie andere werelden zit (lucht, zee en land) en dus voor mij de doorgang symboliseert. Het staat voor mij voor de overgang, de poort naar een andere toestand. Rood als kleur van de dood klinkt dus eigenlijk helemaal niet zo vreemd. Het klinkt zelfs helemaal juist: oktoberrood.
Meer info:
- GREEN, Amanda J.. Animals in Celtic Life and Myth. Routledge, 2002. p. 190.
- https://color-mir.com/red-color-in-celtic-folklore/
- http://lairbhan.blogspot.com/2016/09/colors-and-morrigan.html
- SJOESTEDT, Marie-Louise. Celtic gods and heroes.
Reacties